‘CANADA’ IS VANAF NU ALTIJD ANDERS

Vandaag zou Milia weer thuiskomen. Er was een heel plan opgesteld om in Valkenswaard verder te revalideren. Er zou vorige maand zelfs een verpleegkundige bij mij zijn langskomen om thuis de slaapgelegenheid en het sanitair te controleren, in relatie tot haar omstandigheden. Dan hadden we nog wat tijd voor eventuele aanpassingen. En ja, dit is deel vier – en meteen ook het laatste – uit de serie over Canada.

Want na de eerste week van onze vakantie voelde Milia zich ziek. Hevig hoesten, geen trek meer en daar bovenop kwamen ook nog een paar andere, vervelende klachten. We hebben dat toegeschreven aan iets van griep, mede opgelopen door een jetlag. Bovendien reisden we iedere week nog wel één of twee extra tijdzones door; het was lichamelijk best zwaar als je je al niet helemaal lekker voelt. Milia was inmiddels ook gestopt met een bepaalde medicatie, nadat ze twee jaar geleden was behandeld voor borstkanker. Daar kwamen een paar oorzaken, dan wel verklaringen voor dat algehele onwelbevinden bij elkaar. Dachten we.

Die vorm van kanker was een goed behandelbare variant, zo wisten de (vele) specialisten. Zoiets als “niets aan de hand”, een paar chemokuren, een borstbesparende operatie en dan is alles achter de rug. Vrij vertaald: even doorbijten iedereen, en dan bent u weer beter.

Dat was dus twee jaar geleden, direct na onze Afrikareis. En zo zijn we vertrokken naar Canada. Milia was inderdaad helemaal beter. Klaar voor de trip. Ze wilde graag ook zelf en keek er dus naar uit, misschien nog wel meer dan ik. Belangrijk, want het zou met recht eerder zoiets als een expeditie worden in plaats van een vakantie-uitje. Maar we waren Newfoundland nog niet uit, verder westwaarts naar Nova Scotia, New Brunswick en door naar Quebec, of ze werd steeds stiller. Maar dat realiseer ik me pas achteraf.

Zoals ik me bijna alles pas achteraf realiseer. Steeds minder zin in lekker eten, in de bijzondere restaurants die ik links en rechts, dwars door die verschillende provincies had uitgezocht. “Ga maar alleen, ik blijf wel in het hotel.” Nou kwam dat wel vaker voor, Milia is altijd een heel andere reiziger geweest dan ik. Minder avontuurlijk, liever en vaker op één plaats. “Want het is hier toch mooi?” Maar opnieuw, dit was anders. Zo heeft ze buiten het hotel Vancouver überhaupt niet gezien.

Want de klachten werden steeds schrijnender. Geen enkele verlichting gedurende die langer nog dan drie weken durende voortzetting van de reis. De flessen met hoestdrank die ik onderweg op speciale adresjes voor haar kocht, deden weinig tot niets. En opnieuw achteraf geredeneerd: waarom wilde ze als ik onderweg bij een benzinestation even naar het toilet ging, niet even zelf de auto voltanken? “Ja, ik weet niet hoe dat moet, dit is allemaal anders; doe het zelf maar even.” Hmm, niet leuk. Net als de vieze autoruiten, die altijd nog even vies waren als ik terugkwam van de kassa.

Eigenlijk ongelofelijk, hoe naïef kun je zijn? Verdring je niet teveel, wil je onbewust het onheil gewoon niet onder ogen zien? Maar we praatten daar verder niet uitgebreid over; het was die combi van “grieperigheid”, stoppen met dat pilletje en de tol van die lange reis. Haar lijf was er kennelijk gewoon nog niet klaar voor geweest, en die rekening betaalden we nu.

Tot ze ’s avonds laat in het hotel in Squamish, nog geen honderd kilometer boven Vancouver en drie dagen voor vertrek naar Amsterdam, vroeg of ik het MMC in Veldhoven wilde bellen. Daar wisten ze van haar medische geschiedenis en dat pilletje. Wij gingen naar bed, dáár zou de ochtenddienst beginnen. Ik ben goed en snel te woord gestaan, en het advies luidde dat we een dokter moesten bezoeken.

Zo beland je in een zogenaamde walk-in clinic. Want een ziekenhuis kom je bijna niet in, aldus de zeer behulpzame frontdesk in het hotel. Die kliniek was zo ongeveer om de hoek, en nadat je daar je creditcard hebt laten autoriseren staat er een arts voor je klaar. Die hoorde de klachten aan, we vertelden hem ook over haar medisch verleden en hij keek naar, en voelde eens aan haar buik. Binnen vijf minuten had hij zijn meest voor de hand liggende diagnose klaar, en hij vertelde die direct en zonder omhaal: “Het zou goed kanker kunnen zijn!” Onnodig te zeggen wat er dan allemaal door je heen gaat, maar ik (we??) wilde(n) het nog altijd niet geloven. Maar hij had wel gelijk (maar dat is achteraf praten). De keuze voor nader onderzoek in Squamish, Vancouver of Veldhoven viel zeer beslist op “thuis”.

We zijn naar huis gevlogen, en Milia is nog maar amper 24 uur in Valkenswaard geweest. Toen is ze opgenomen, en na een zoals dat heet oneerlijk gevecht van vier weken op 5 juli overleden. Wat nog maar enkele maanden daarvoor “allemaal schoon” (verschrikkelijk woord is dat toch) was, bleek nu plotseling agressief te zijn uitgezaaid. Gelukkig geen pijn, gelukkig goed begeleid en gecontroleerd en met ons – de (klein-)kinderen en ikzelf – die laatste dagen en nachten om haar heen. Voor de rest is alles hoogst ongelukkig en vooral: zeer verdrietig te noemen. “Canada” heeft voor altijd een andere impact gekregen.