MANAGERS VOOR POLITICI, ALSTUBLIEFT

Balkenende IV gevallen.

Nu is eindelijk ruimte gemaakt om Nederland eens te gaan regeren met managers, in plaats van politici. Politici? Bah! Dat zijn toch die mensen die elkaar voor het front van het volk uitmaken voor rotte vis en vuile leugenaar? En anders wel en masse zitten te spelen met hun elektronische gadgets, in plaats van te luisteren? Hoezo respect? Hoezo goede omgangsvormen? Hoezo voorbeeldfunctie?

Wie is die beroepsgroep (nog) niet beu? Nou? Nee, de politici van dit land hebben ruimschoots hun kansen gehad. Maar ze hebben die allemaal verspeeld. Stuk voor stuk. Geen vertrouwen. Geen kennis. Geen visie. Geen beleid. Geen niveau. En geen perspectief. Nederland is trouwens toch niet te regeren met de bestaande partijen na de komende verkiezingen. Geen enkele denkbare coalitie haalt een meerderheid. Of er moet weer zo’n gedrocht worden geformeerd waar we de laatste keren al te veel vreselijke voorbeelden van hebben gezien. Werkt niet! Komt niet goed! Nog meer problemen! Trappen “we” straks toch weer in dezelfde val? Gaan we doen alsof de geschiedenis zich niet voortdurend herhaalt? Maakt toch niet uit, joh… Er is immers niks aan de hand in dit land. We doen het toch nog steeds goed? De mensen zijn toch nog altijd gelukkig? We hebben toch niet voor niets een voorbeeldfunctie in de wereld?

Nee, even maar geen ironie, laat staan cynisme. De problemen zijn daar inderdaad te groot voor. Daar moeten we dus de beste mensen op zetten. Professionals, met verstand van zaken. Letterlijk en figuurlijk. Dus een zakenkabinet. Even geen tijd voor politieke spelletjes, wat heet: slagvelden, maar aan het werk, verdorie! De politici hebben hun kansen gehad en successievelijk allemaal verspeeld. Zijn wij bereid om daar opnieuw onze toekomst voor op het spel te zetten? Is dat onder de gegeven macro-economische omstandigheden weer een experiment waard? Retorische vragen. Ik heb in Den Haag absoluut geen Leiders gezien, gehoord of ontdekt. Zelfs niet in de dop, dus een kans waard. We zullen dus weer met dezelfde types worden opgescheept. Veel praten, weinig doen. Veel gesteggel, weinig visie.

Voor mijn opdrachtgevers moet ik altijd de beste mensen uit de markt halen. En dan gaat het niet om de Minister President of de Minister van Financiën, maar om een Hoofd Administratie, of een Verkoopleider. Volkomen terecht worden daar de hoogste eisen aan gesteld. Je gaat werven, zoeken, controleren, testen en selecteren. Alles uit de kast. Als we dat nou ook eens gaan doen met de mensen die straks de BV Nederland uit het moeras moeten gaan trekken? Selecteren, en alleen de besten die beschikbaar zijn? Het lijkt me een feest, niet alleen om te doen maar vooral voor het land. Het hunten van een kern van ministers die Nederland er met een duidelijke missie (natuurlijk democratisch afgetimmerd) weer bovenop moeten helpen.

De uitwerking van dat plan voert allemaal te ver voor zo’n blog, maar ik heb al wel vast een soort shortlist opgesteld. Een goed begin is het halve werk, zullen we maar zeggen :-). En vooral: er is geen tijd te verliezen. Dan gaat het om type mens, discipline, trackrecord en persoonlijkheid. Kortom, net alsof je de beste m/v voor je belangrijkste opdrachtgever gaat zoeken.

Een paar voorbeelden.

• Bernardus Johannes Maria “Ben” Verwaayen (Driebergen, 1952). Sinds september 2008 de Chief Executive Officer van Alcatel-Lucent. Als vroegere topman van British Telecom en van het voormalige staatsbedrijf KPN wordt hij wel eens het belangrijkste exportproduct van de Nederlandse managementschool genoemd. Vanaf 1975 studeerde hij rechten en Internationale Politiek aan de Universiteit Utrecht. Eind jaren ’70 was hij hoofd Public Relations van NSEM-ITT, waar hij vervolgens algemeen directeur werd. In 1988 werd hij president en managing director bij het toenmalige PTT Telecom. Hierna had hij diverse topfuncties bij Lucent Technologies. Hij was vicevoorzitter van de raad van bestuur bij zijn vertrek in 2002. Tot juni 2008 vervulde hij de functie van chief executive bij BT Group (het voormalige British Telecom). Sinds september 2008 is hij CEO van Alcatel-Lucent. Hij zat in 2006 de commissie voor die het VVD-verkiezingsprogramma schreef voor de Tweede Kamer-verkiezingen van november dat jaar. Ben Verwaayen is Member of the Order of the British Empire (MBE). Bron: Wikipedia.
• Jos Nijhuis (Utrecht, 1957). Hard werken, hard lopen, hard lachen en hard saneren. Kruidenierszoon. De topman van Schiphol. Slaat bruggen maar is wars van politieke spelletjes. Mens sana in corpore sano is het adagium van de nieuwe topman van Schiphol: een gezonde geest in een gezond lichaam. Nijhuis is de zoon van een kruidenier uit Utrecht. Zijn afkomst heeft hem getekend, zegt zijn goede vriend Peter van der Bel. ‘Ik herken het, we komen allebei uit een zijstraat. Dat verloochen je niet, maar je wilt wel verder. Jos had van jongs af aan bepaald dat zijn latere leven niet in het teken zou staan van het afwegen van diepvrieskippen.’ Het harde werken heeft hij van huis meegekregen. Hij werkte mee in zijn vaders buurtsuper, zat op zijn elfde achter de kassa. Zijn oudste broer nam de winkel over, zijn vader raadde hem aan accountant te worden. Hij volgde mavo, havo en de heao, die hij snel afrondde. Na drie jaar bij de kleinere accountantsorganisatie Berk stapte hij over naar Coopers & Lybrand, dat later fuseerde met Pricewaterhouse. Zijn werklust viel snel op, nog voor zijn 30ste was hij partner, de jongste ooit onder de controlerende accountants. Gert van Noord, toen collega bij Coopers & Lybrand, nu werkzaam bij WE International: ‘Jos werkte, enorm efficiënt, dag en nacht. Zo had hij zijn sporen al verdiend op zijn dertigste. Hij kan ontzettend snel en goed knopen ontwarren en neemt dan snel een beslissing waar hij niet meer van terugkomt’. Zijn voorganger Cerfontaine had vaak een wat moeizame relatie met de bewonersorganisaties rondom Schiphol, die ageren tegen de geluidsoverlast. Nijhuis is meteen met de bewoners gaan praten, en nam hen voor zich in.” Feitenbron en quotes: NRC Handelsblad.
• En laten we het “in het landsbelang” nog een keer proberen om Hans Wijers over de streep te trekken. Hij zit immers al zeven jaar (the seven year itch) bij Akzo Nobel. Ik zou hem wel durven bellen. Gerardus Johannes Wijers (Oostburg, 1951) is de topman van het chemieconcern Akzo Nobel. Van 1994 tot 1998 was hij minister van Economische Zaken voor D66 in het eerste kabinet-Kok. Na de HBS studeerde Wijers economie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Na behalen van zijn doctoraalexamen (1976) vertrok hij naar de vakgroep Economie van de Erasmus Universiteit in Rotterdam, waar hij universitair docent werd. In 1982 promoveerde Wijers aan de Erasmus Universiteit tot doctor in de economie op een onderzoek naar industriepolitiek. Van 1982 tot 1984 was Wijers werkzaam als ambtenaar bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en het Ministerie van Economische Zaken. Daarna begon hij een carrière als organisatie-adviseur, onder meer bij bureau Bakkenist, Spits & Co. In 1999 pakte Wijers zijn oude beroep van consultant weer op: hij werd senior vicepresident van de Nederlandse vestiging van het adviesbureau Boston Consulting Group. Sinds 1 mei 2003 is hij voorzitter van de Raad van Bestuur van Akzo Nobel NV. Hij volgde hiermee Kees van Lede op. Bron: Wikipedia.
• En wat te denken van Jeroen van der Veer (Utrecht, 1947). Topondernemer, sinds 2000 president-directeur van de Koninklijke Nederlandsche Petroleum Maatschappij NV en tussen maart 2004 en juli 2009 Chief Executive van Royal Dutch Shell. Van der Veer rondde in 1971 een studie werktuigbouwkunde in Delft af bij prof Jan in ’t Veld, en in 1976 – toen hij al bij Shell werkte – een studie economie in Rotterdam. Sinds 1971 werkt Van der Veer bij Shell. Hij heeft verschillende functies gehad in raffinage en marketing in Nederland, Curaçao en het Verenigd Koninkrijk. Hij was coördinator van de regio sub-Sahara en directeur van Shell Nederland met verantwoordelijkheid voor de raffinage en chemische processen bij Shell Pernis. Hij was president en CEO van Shell Chemical Company in de Verenigde Staten waarna hij werd benoemd tot lid van het Comité van Directeuren. Van der Veer heeft twee keer de Elfstedentocht gereden, in 1986 en in 1997. Bron: Wikipedia.

Kijk, er zijn best wel goede managers te vinden die hun ervaring bij Shell hebben opgedaan. Wél betrouwbare mensen, die iets tot stand kunnen brengen.

• Zullen we Herman Wijffels (IJzendijke, 1942) ook weer eens polsen? Het/er is immers geen tijd om wat uit te proberen. We willen gewoon meteen goed zitten, toch? Tijdens zijn loopbaan bekleedde hij diverse vooraanstaande functies waaronder voorzitter van de hoofddirectie van Rabobank Nederland, voorzitter van de Sociaal-Economische Raad (SER) en Nederlandse bewindvoerder bij de Wereldbank in Washington. Daarnaast legde hij als informateur de basis voor het Kabinet Balkenende IV. Momenteel is hij co-voorzitter van Worldconnectors en hoogleraar ‘duurzaamheid en maatschappelijke verandering’ aan de Universiteit Utrecht. Wijffels was lid van het Innovatieplatform, en op verzoek van de Vereniging Fondsenwervende Instellingen gaf hij mede gestalte aan een naar hem vernoemde code voor goed bestuur voor goede doelen, die is gepubliceerd in juni 2005. In het voorjaar van 2007 was hij voorzitter van de commissie bij de Wereldbank die onderzoek deed naar de handelwijze van Paul Wolfowitz. De commissie constateerde onregelmatigheden door Wolfowitz en stelde dat die moest vertrekken. Volgens Wijffels duurde de uiteindelijke beslissing veel te lang. Hij verliet per 1 november 2008 de Wereldbank en werd opgevolgd als bewindvoerder door Ruud Treffers. Sinds april 2009 is Herman Wijffels samen met Sylvia Borren co-voorzitter van Worldconnectors, een Nederlandse denktank die zich inzet voor een duurzame, vreedzame en rechtvaardige wereld. Daarnaast is hij sinds 1 juni 2009 als deeltijd-hoogleraar ‘duurzaamheid en maatschappelijke verandering’ verbonden aan de Universiteit Utrecht. Wijffels wordt door sommigen “de beste premier die Nederland nooit had” genoemd. Bron: Wikipedia.
• En om aan te geven dat er ook best wel goede vrouwen te vinden zouden moeten zijn, noem ik Else Bos (Rotterdam, 1959). Ze heeft haar achternaam in dit geval zeker niet mee, maar laten we zakelijk blijven. Beleggingsbaas bij PGGM, het pensioenfonds voor bijna een miljoen werknemers in de zorg en welzijn. Een vrouw in de mannenwereld van het grote geld. ‘Ik kan slecht afwachten.’ Was dit de meisjesdroom? Later de op één na grootste pensioenbelegger van het land worden? “Nou, nee. Ik droom sowieso niet zo veel. Daar ben ik te nuchter voor, van jongs af aan al. Ik kan geen bloed zien, anders was ik heel graag de medische wereld in gegaan. Van mijn grootmoeder mocht ik geen goog worden, psycholoog, pedagoog en al die dingen. Je moet afpellen om dingen op gegeven moment bij elkaar te laten komen. Ik kon geen Frans studeren omdat ik geen taalgevoel heb. Maar wiskunde en economie ging me gemakkelijk af. Dus werd het econometrie, begin jaren tachtig een vrij nieuwe studierichting in Rotterdam. Van boekhouding, sorry van finance and control en accounting, ben ik bij ABN Amro overgestapt naar het kantorennet.”  Hoe werkt zoiets voor jou, doe je het alleen of met speciale coaching of vrouwennetwerken? “Ik heb dat wel eens geprobeerd. maar ik hou er niet van. Ik hou niet zo van die vrouwengroepen en ik vraag me ook serieus af of vrouwen als groep zich een plezier doen bij elkaar te kruipen. Natuurlijk begrijp ik dat het voor veel vrouwen goed werkt. Maar voor mezelf, nee, ik denk niet dat ik dat nodig heb. Ik begeef me graag in gemengd gezelschap.” En wat drijft het mens Bos? Pensioen voor de mensen of het juiste beleggingsmandje? “De combinatie van de complexe financiële wereld met het sociaal maatschappelijk belang van het resultaat. Het gaat ergens over. Dat is uniek.” Getrouwd, drie kinderen. Drie tips van Else Bos 1. Durf te vertrouwen, op jezelf en je omgeving. 2. Neem initiatief, als iets niet naar je zin gaat, pak het dan aan. 3. Neem voldoende tijd voor reflectie, bezinning. Feitenbron en quotes: de Volkskrant.

Tot besluit. Een grote blog, ik weet het, sorry. Maar ook een belangrijke. Goede mensen zijn echt wel te vinden. Maar zoek het niet binnen partijen, zoek het op de markt. Alleen het beste is goed genoeg.