Om verschillende redenen plaats ik hier een hele oude column van mij uit het Eindhovens Dagblad en het Brabants Dagblad. We hebben het dan over februari 2000. Dat is dus twaalf jaar geleden.
Op mijn zakelijke combinatiesite, No Nonsense Mediation en No Nonsense Consultancy, verwijs ik hiernaar vanwege een actueel bericht inzake de onbekendheid met, en de astronomische kosten van rouw- en verliesverwerking.
Maar er is meer. Die column van destijds leverde een reactie op van een lezer van het Brabants Dagblad, die mij complete inzage bood in het dossier van haar man. Ex-werknemer van scheepswerf Verolme Heusden. Hij had er letterlijk het licht uitgedaan na het faillissement. En hij had nog wat onkosten tegoed, keurig gedeclareerd via de originele bonnetjes. Maar de toenmalige eigenaar Joep van den Nieuwenhuyzen, residerend op de Antillen, wenste niet te betalen. Ik vrees dat het hem meer geld heeft gekost om die brieven te schrijven en te frankeren, dan dat het declaratiebedrag hoog was.
Principes, niet alleen van deze Joep maar vooral ook van die hondstrouwe werknemer. Zijn vrouw vertelde mij dat je er niet alleen dood aan kunt gaan, bij “afscheid nemen”, maar dat het ook daadwerkelijk gebeurt. Haar man was het schokkende bewijs.
Het is één van de columns geweest waar ik het meeste van heb geleerd.
Nog een laatste reden waarom ik het stukje hier in zijn geheel plaats: kijk eens naar de arbeidsmarkt toen en nu, en ook de gevolgen van graaien, te grote hypotheken en zo… En natuurlijk was het toen ook al een oproep om vooral mediation te overwegen, in plaats van een principieel/juridisch gevecht met een dodelijke afloop, figuurlijk dan wel letterlijk.
AFSCHEID NEMEN
Deze rubriek gaat vaak over het aantrekken van de juiste mensen. Of over het zoeken naar de meest geschikte werkgever. Echter, het afscheid nemen van elkaar wordt niet alleen hier vaak vergeten. Of beter gezegd: de impact daarvan. Toen ik al weer langer dan tien jaar geleden in dit métier begon, hoorde ik een collega praten over “een rouwproces”. “Partir, c’est mourir un peu”. Neemt u maar van mij aan, wanneer er echt sprake is (geweest) van liefde – en in een goede arbeidsrelatie mag dat woord best worden gebruikt – dat je dan niet een beetje sterft, maar soms helemaal dood gaat als je uit elkaar moet, om maar even in die beeldspraak te blijven. Laten we dat dus vooral niet onderschatten.
Dat betekent dat mensen die noodgedwongen en na een jarenlange relatie op de arbeidsmarkt komen, eigenlijk niet een-twee-drie bemiddelbaar zijn. Daar zou je van af moeten blijven. Die mensen zitten in hun “rouwproces” en afhankelijk van hun eigen instelling en de begeleiding die zij daarbij krijgen – professionele outplacement: niet alleen maar herplaatsen, maar vooral door het proces van verandering (bege-)leiden – duurt dat weken, maanden of jaren. Over outplacement hoor je nu echter niet zoveel meer. Het is niet aan de orde. In de eerste plaats zoeken bedrijven alleen maar mensen. En als je per ongeluk op de arbeidsmarkt komt, dan staan de nieuwe partners in de rij om naar je hand te vragen. Je kunt kiezen en de eventuele ellende daardoor snel achter je laten. Dat was enkele jaren geleden wel anders en laten we ons er niet in vergissen dat de gekte op de arbeidsmarkt nu, over enige tijd zomaar weer kan omslaan. Wat een problemen er dan allemaal op ons afkomen: daar zijn hele kranten plus bijlagen over te vullen. Te hoge salarissen, te dikke bonussen, te grote auto’s, te zware hypotheken, te verkeerde mensen, te veel hoogmoed. Is dat een waarschuwing? Ja, dat is een waarschuwing…
Terug naar de dag van vandaag, nu het nog even niet over outplacement gaat. Ook vandaag kan het natuurlijk gebeuren dat je van elkaar af wilt. En ook vandaag heeft dat vaak een formidabele consequentie op persoonlijk gebied. Want: de werknemer aast op een zo hoog mogelijke vergoeding en de werkgever wil natuurlijk liever helemaal niets betalen. Het heeft de organisatie al teveel gekost, anders neem je geen afscheid. Zo simpel is het voor ondernemers, echter niet voor de rechter. Of voor de Regionaal Directeur van de Arbeidsvoorzieningsorganisatie: de magistraten waarbij je te biecht moet als de ene partij wil ontbinden en de andere niet. Je moet dus zorgen voor een “dossier”, om zo sterk mogelijk te staan. En wat er allemaal in dat dossier komt te staan? Dat is straatvechterij ten top. Degene die de meeste bagger kan verzamelen, die wint. Dat daarbij mensen en bedrijven soms heel ernstig worden beschadigd, dat lijkt vaak niet mee te tellen. Vaak zijn het ook derden, advocaten en lieden die gespecialiseerd zijn in “vieze zaakjes”, die dan de procedure gaan dicteren.
Ik adviseer u: doe daar toch maar niet aan mee. Speel het spel zoals het in werkelijkheid gespeeld moet worden, met open vizier en met in gedachten dat “rouwproces”. Het kost al zo verschrikkelijk veel kruim. Zorg eens een keer voor twee winnaars, pas dan heb je klasse. Want als de één wint, dan verliest de ander. Dat doet nóg meer pijn. En er staat vervolgens hoe dan ook een rekening open, die mettertijd altijd zal worden vereffend. Zorg dat die balans veel eerder wordt bereikt: bij het afscheid nemen.
Ton Westphal + No Nonsense ++ 