Juist de laatste maanden heb ik steeds meer, en steeds vaker overwogen om mijn tv-abonnementje op FILM 1 en SPORT 1 op te zeggen. Ik kijk vooral voor mijn plezier, en dat wil maar niet lukken met avond aan avond horror, sciencefiction en slechte komedies. En dat op ‘prime time’. En SPORT 1 zou een automatische knop moeten hebben die je kunt activeren om je zodra de live beelden overgaan naar de studio, over te schakelen naar n’importe welk ander kanaal dan ook. Random iets anders graag, want alles beter dan volledig uitgezakte mannen als John van Vliet en Wim Kieft. Daar is alle ambitie, enthousiasme en spiritualiteit al jaren van af. Suflullen en vollullen, dat zijn in die studio de enige werkwoorden, aangevuld met “uitzitten” totdat de (volgende) wedstrijd weer begint. En daar moet je dus nog voor betalen ook. Nee, ik had dat zogenaamde plusabonnement eigenlijk al willen opzeggen.
Maar dan heb je zo’n week dat je dagen helemaal vol zitten. Met twaalf uur cv’s beantwoorden van mensen die niet weten waar ze op solliciteren, die niet lezen wat je zoekt en wat je opdrachtgever wil, die geen enkele rekening houden met opleidingsniveau en vestigingsplaats. Enzovoort, enzovoort. Ik heb er eerder over geschreven, en natuurlijk wordt het maar niet beter. Maar ook reacties van kandidaten die gewoon heel goed bezig zijn geweest, vaak al tien, vijftien jaar of nog langer – arme mensen – bij dezelfde baas. Trouw naar, en aan het bedrijf, iedere dag maar weer. Op tijd, vol verantwoordelijkheidsgevoel en betrokkenheid. En we weten hoe het zit, tegenwoordig. Europa wil maar niet de crisis te lijf gaan, dus het gaat slechter en slechter. Die drama’s ontrollen zich voor je, in die beroemde, of beruchte split second, maar glashelder, als je ook hún reacties beantwoordt. Vijftig jaar en ouder. Je weet dat ze nooit meer aan de bak zullen komen. Maar je weet ook dat ze moeten blijven solliciteren totdat ze er bij neervallen.
Dan wil je ’s avonds na het eten met een kop koffie wel eens naar een leuke film kijken. Even ontspannen, alsjeblieft. Even een andere wereld dan die bulk van de jongeren (want mijn god, wat wemelt het toch van de jobhoppers), respectievelijk de ellende van de ouderen. En soms een combinatie van beide. Dan is werving en selectie ineens geen leuk vak meer, terwijl het toch ook zo inspirerend kan zijn. Zo meteen, weer drie interviews met the cream of the crop. Kijk, daar doe ik het voor. Maar ik wil nu even onderuit op de bank. Dus toch net een mens.
Niks op de reguliere zenders dat me nu kan boeien. FILM 1? Misschien toch iets leuks te zien daar? Om 22.00 uur Detachment, nooit van gehoord. Maar met Adrien Brody, één van mijn favoriete acteurs. Nou, dan kan ik mooi tot die tijd nog even werken, want daarna kun je toch niemand meer bellen (…).
En toen was het ineens 23.40 uur, einde film. De tijd stond even stil op deze hete donderdagavond in juli. Adembenemend. Over een school en de onmacht, maar vooral ook de potentiële macht – in de meest positieve betekenis – van de docenten. De maatschappij in een notendop, maar tegelijkertijd ook in volle omvang. Aandacht hebben voor kinderen, en waar het gebrek daaraan allemaal toe leidt. De rol van de opvoeders, het gezin. Een vader en een moeder hebben, het liefst tegelijkertijd. Ik zag het allemaal nog maar enkele uren daarvoor, en dat weer even dagen aan een stuk in al die cv’s. De oppervlakkigheid en de onverschilligheid, het ontbreken van focus, ambitie, doorzettingsvermogen en intelligentie. De wil om te slagen, iets te bereiken. Hoezo? Waarom zou ik? Voor wie? Hoe? Het komt letterlijk uit die film.
Aandacht is dan erg behulpzaam. Warmte, een luisterend oor. Fysiek en geestelijk contact, de kracht van de aanraking. Zorgzaamheid. Het laat mensen bloeien, en brengt mensen in verwarring. We zijn het ontwend. Maar als we goed oefenen, en een voorbeeld hebben, zoals bijvoorbeeld neergezet door die onweerstaanbare Adrien Brody in zijn rol als invaldocent Henry Barthes (zonder de s), dan kun je resultaten boeken. En dan is het leven minder zwaar en zwart en zuur.

In een recensie las ik “dat regisseur Tony Kaye de problemen in het Amerikaanse onderwijs aan de kaak stelt”. Als u zelf kijkt, dan ziet u dat als je dat schrijft, je er weinig tot niets van hebt begrepen. Want Tony Kaye illustreert met deze geweldige film het gapende gat tussen geboorte en geluk, en dus het succes van mensen.
Ik houd dat abonnementje toch nog maar even aan…