ANTARCTICA

Dit is deel II van een korte serie over de zogenaamde Grand Voyage, die Milia en Ton Westphal begin van dit jaar hebben gemaakt. Op voorhand had ik drie hoogtepunten benoemd: de doorgang van het Panamakanaal, bezoek aan Antarctica en het bevaren van de Amazone tot en met Manaus. Dat is allemaal redelijk uitgekomen. Eén van de toch wel grote tegenvallers was de samenstelling van de groep medepassagiers, maar misschien had ik dat op voorhand beter moeten inschatten. In deel I heb ik daar al het nodige over opgemerkt. Al die pratende mensen, voor wie het werkelijk geen bal uitmaakt of ze nu naar Oslo of naar Buenos Aires worden gevaren. Als om 17.30 uur het eten maar klaarstaat. Ietsje overdreven? Nee hoor, die stelling gaat voor meer dan 80% van de passagiers op! Het zijn toeristen, mensen die aandacht zoeken, in plaats van reizigers. Laat staan dat we hier kunnen spreken over avonturiers. Die vind je al helemaal niet op zo’n boot.

Maar goed. Antarctica dus. Een vanzelfsprekend hoogtepunt. Maar dan kom ik toch weer terug op m’n medepassagiers. Mensen hebben altijd de meeste impact, zo schreef ik al eerder.

Daags voordat we de Arctische wateren zouden bevaren, werd er een brief van de kapitein in onze hut bezorgd.

Of we alsjeblieft en vooral niets over boord wilden gooien. Dat mag überhaupt niet, en terecht, maar eenmaal in Antarctica werd dat helemaal beschouwd als een doodzonde. Helemaal mee eens.
Roken aan boord, ook op het dek en ook op de veranda van je hut, was eveneens streng verboden. Helemaal tot je dienst.
En wees stil, zet dus ook geen muziek op. We zijn op het laatste continent van onze wereld waar de natuur vrij spel heeft. Het is het meest ongeschonden stukje aarde dat we nog hebben. Laten wij daar vooral geen verandering in willen brengen. Wow, klare taal, waar ik me helemaal in kan vinden…

Maar nou komt-ie. Tot mijn enorme verrassing bleek er een zogenaamde kenner op de brug te staan, die eenmaal in Antarctica via het luidsprekersysteem over alle dekken begon te tetteren dat we links een ijsberg konden zien, en rechts een zeeleeuw. Hij legde uit dat we in Antarctica waren – huh, nooit geweten, hoe bedoelt u, toerist of reiziger? – en dat het lekker weer was. “Geniet er dus maar van.” Er volgde over drie dagen een sloot aan waardeloze informatie, die gepaard ging met alle vervuiling waar de kapitein ons op voorhand zo voor had gewaarschuwd. Herrie, dat op de eerste plaats. Mensen die naar elkaar riepen dat het weer toch zo meezat, en dat je daar of daar een walvis kon zien. Letterlijk lachen, gieren, brullen. Er werd een sigaretje bij opgestoken, werkelijk waar, en ik zag ballonnen over dek in het water waaien.

Ja, het weer was warm. Niks vrieskou. Dus vele zwarte plekken op het eeuwig witte continent. Je ziet daar een heel werelddeel weglekken. Iedereen weet het, maar om er zo mee geconfronteerd te worden, recht in je gezicht, dat komt aan. Klimaatverandering, het gebeurt voor je ogen. En de oorzaken daarvan. Mensen doen toch gewoon waar ze zin in hebben, niet alleen aan boord van zo’n cruiseschip, maar overal op de wereld. Ik heb mooie foto’s kunnen nemen, dat wel. En het foerageren van drie, vier of zelfs wel vijf walvissen binnen het bereik van je lens geeft kippenvel.

Er kwamen nog enkele wetenschappers van Palmer Station aan boord. Zij bevestigden de evidente opwarming van aarde, lucht en zee. “Je hoeft het niet te meten, alhoewel we dat natuurlijk wel doen. Maar je ziet het ieder jaar warmer worden. De ijsgrens trekt zich zichtbaar terug. Ja, ik schrok enorm toen ik vorig jaar na een paar jaar afwezigheid weer terugkwam op Palmer. Het station leek wel verplaatst! We praten dus niet over eeuwen, en ook niet over decennia. Het is iedere jaar wezenlijk warmer. Ook nu.”

Lekker weertje. Maar ik voelde me toch niet geheel comfortabel. Dit is dus die Inconvenient Truth.