Die jonge vrouwen, en met hen zoveel andere jongeren, dus ook mannen, zijn allemaal heel erg onzeker. Bang. Vooral aansluiten bij de groep, niet opvallen. Slechts meedoen. Dat is het, wat ik zie. Spreken er daarom zo ontzettend weinig mensen Engels in Debrecen?
Debrecen. Qua grootte de tweede stad van Hongarije. Onderweg uit Bieszczadzky, een – vind ik – enigszins tegenvallend natuurpark in het uiterste zuidoosten van Polen, en na een doorsteek via het oosten van Slowakije, kom je dus terecht in de Tokaj. Een wijngebied waar we in Nederland weinig van weten, weinig van proeven en dus ook weinig van genieten. Maar komt u het een keer tegen op een wijnkaart, maak indruk op uw tafelgenoten en bestel een fles. En reik uw sommelier, voor zover deze daar niet al zelf over begint, de suggestie aan om die eerst aan het eind van het menu te schenken, idealiter dus bij het (zoete) nagerecht. Dan zit u helemaal goed.
We hebben het hier over kwaliteit. De magie en verrassing die wijnen kunnen bieden. Ontdekken en ervaren. De kwaliteit van leven. Waarom begin je dan over Debrecen? Nou, eigenlijk wil ik niet in herhaling vallen, want ik heb even nagekeken dat ik hier al in 2010 mijn verbazing heb opgeschreven over het feit dat iedereen op straat er hetzelfde uitziet (behalve dus in steden als Lissabon, of Burgos). Zuid-Europeanen zijn wat dat betreft gelukkig anders. Met de nadruk op gelukkig. Joie de vivre. Kleur. Emotie. Uitersten. Creatie. Stijl. Persoonlijkheid. Past dat niet juist allemaal mooi in en bij elkaar?
Nee, dan Debrecen, amper 100 kilometer zuidelijk van de plaats Tokaj. Eigenlijk wil ik het dus maar gewoon overslaan, wat ik in gedachten had. We weten het nu wel. Maar toch ga ik het u vertellen. Zo’n stad waar iedereen er opmerkelijk hetzelfde uitziet. Spijkerbroeken. Nee, niet alweer dat verhaal. Goed, dan het gebrek aan schoenen. Het zijn allemaal laarzen, gympen met loszittende veters of uiterst platte balletschoentjes, waardoor je dus over een paar jaar alle mogelijke gewrichtsklachten krijgt. En in ieder geval nu al zweetvoeten. Zeker als dat de gebruikelijke “werkschoenen” in bijvoorbeeld de horeca zijn. En dan al die zwarte, grauwgrijze jackjes. Kort, dan komt daar een even grauwgrijs of zwart truitje of vestje onderuit, dat dan weer over je broek of strakke maillot zit geschoven. Die maillot wordt trouwens natuurlijk “legging” genoemd, omdat de mode dat voorschrijft, en het minder lullig overkomt. Maar het effect is voor de objectieve toeschouwer toch echt hetzelfde.
PREOCCUPATIE
Iedereen loopt er zo bij. Dan heb ik het natuurlijk over jonge vrouwen. Dat zijn er daar heel veel. Oh ja, ook allemaal identieke haardracht, lang, tot halverwege de rug. Kleur donkerblond of zwart geverfd, alweer zwart. Geen krullen, geen fantasie, geen model. En over de rechterschouder een middelgrote tas, met in de linker hand – natuurlijk – de standaard smartphone. Ik kan ze uittekenen. Zelfs in die mate, dat ik dacht: dit kan niet waar zijn. Ik kijk verkeerd. Ton, je hebt een bepaalde preoccupatie waar je vanaf moet. Ga er eens met iemand over praten, of zo. Dus nog maar eens gekeken, en de volgende dag nog maar eens. Het controleren van je eigen constatering. Op verschillende plekken in de stad. In het centrum, bij de tram, tijdens de koffie of lopend door het park. Nee, verdorie, het is niet anders. Gisteren is als vandaag, en morgen zal zijn als de vorige keer. Ze zijn werkelijk identiek. Komt dat omdat hier alleen maar tweelingen worden geboren? Zou dat het zijn? Nee, nu ga ik mezelf (wel) iets wijsmaken.
Kortom, en dat wilde ik even met u delen, ik heb overwogen om bij mijn vertrek uit die stad vijf briefjes van honderd op mijn dashboard te leggen. En bij iemand die niet bejaard is, en er anders uitziet dan het straatbeeld (bijvoorbeeld in haardracht, schoeisel, jack, broek of maillot zoals omschreven) stop ik even. Dan stap ik uit, en overhandig hem of haar een biljet van EUR 100. Met mijn gelukwensen. Als subsidie voor de volgende, onderscheidende kledingaankoop of het kappersbezoek. Ik weet zeker dat ik niet door mijn vijf bankbiljetten was geweest, als ik het stadscentrum al lang achter me had gelaten.
Heeft het te maken met geld? Het goedkoopste van het goedkoopste? Ik geloof daar niets van. Rood, geel of groen hoeft niet duurder te zijn dan blauw, grauwgrijs of zwart.
Het is de kwaliteit van leven die een keuze is. Het verschil durven maken. Onderscheid bewerkstelligen. Kijk naar Zuid-Europa. Hebben ze daar vaak niet ook al een grote mond? Zou dat niet iets te maken kunnen hebben met zelfvertrouwen? Ook al wordt dat ingegeven door bluf, of, minder negatief: flair.
Dan maar een glas Tokaj, ter afsluiting. Kwaliteit. Magie en verrassing. Ik zou het zo graag ook bij die jonge mensen willen ontdekken, ruiken en proeven. Inspiratie in plaats van transpiratie. Ga het niet uit de weg, maar zoek het op. Identificeer je daarmee, wat het ook is. Dat is, nogmaals, (veel) minder een kwestie van geld dan van kritisch vermogen.
Ton Westphal + No Nonsense ++ 