Nu weten we tenminste precies hoe het zit. Die uitslag van het Oekraïne-referendum. De jongens en meisjes in Den Haag gaan er nu gezellig over polderen, of maken juist hun puntjes voor de bühne. Ondertussen schuift de regering het voorlopig eerst maar even een half jaartje voor zich uit. Terwijl het volk zich al vorige week duidelijk heeft uitgesproken. Precies.
Dat is nu precies waar het wereldwijd om draait. Als we nog even bij “Oekraïne” blijven: het is helemaal niet interessant hoe of het precies zit met alle stemmen die zijn uitgebracht. Er is sprake van meer dan 30% geldige stemmen, en bovenal: meer dan twee derde heeft zich uitgesproken TEGEN. Ik zou zeggen: doe er iets mee, en snel ook. Maar nee, ze schuiven het vooruit. Dit was nou zo’n mooie, opgelegde kans om de kiezers te laten weten dat er naar hen wordt geluisterd. Dat ze “ons” serieus nemen. Maar het komt verdorie niet in de kraam te pas. Er was ook al van alles anders geregeld, afgesproken, voorgekookt en overeengekomen. Want een geldige meerderheid zou toch niet worden gehaald. Ben je gek.
Het meest hoopgevende van alle, actuele mondiale ontwikkelingen is dat de mensen, de maatschappij, helemaal niet zo gek zijn als dat de politici en beleidsmakers verwachten dat ze zijn. Ik heb niet zoveel waardering voor, in zijn algemeenheid, de massa’s. Jan – en natuurlijk steeds vaker Mohamed – in de straat die om een mening wordt gevraagd: laat maar. De grauwe middelmaat. Daarentegen heb ik juist veel respect voor het electoraat. Keer op keer laat dat mij niet in de steek. De mensen die hun stem uitbrengen weten verdomd goed hoe het zit. Bij zo’n referendum, in Amerika en in Brazilië, straks in het Verenigd Koninkrijk en onlangs weer in Ierland, waar ik redelijk dicht tegenaan zit. De slogan van Barack Obama is alweer van acht jaar geleden: Change. Yes we can. Geen wonder dat hij daarmee destijds zijn opponenten heeft weggeblazen. Of hij wel zo veel heeft geleverd als beloofd, is een tweede. Dat pleit dus tegen de democratie zoals wij die nu kennen (maar dat is weer een ander verhaal).
Het is hartstikke helder dat het oproer kraait. Waar dan ook. We pikken het niet meer. Steeds maar weer vals te worden voorgelicht, zoet te worden gehouden en het bos in te worden gestuurd. De verschillen worden voortdurend groter, en niet omdat je onderling zoveel beter presteert maar vanwege, op zijn gunstigst, slimmigheidjes. Daarachter zitten bedrog, leugenachtigheid, fraude, nepotisme en corruptie. (De sport is een spiegel van de maatschappij, toch?) Maar dit tijdsgewricht biedt hoop. Alles wordt steeds transparanter, en nogmaals: wat we zien, lezen en horen wordt – volledig terecht – steeds minder gepikt. Dat leidt uiteindelijk tot andere mensen die worden gekozen en benoemd. Tot andere ideeën, nieuwe stromingen. Creativiteit en dynamiek. In plaats van pappen en nathouden, oppassen dat het lijntje niet breekt. En vooruitschuiven totdat het misschien wel overwaait. Rutte c.s. is er meester in. Ja, dát doen ze goed.
VERVUILD ESTABLISHMENT
Maar het IMF staat dan alweer met het waarschuwende vingertje klaar, dat het gevaarlijke ontwikkelingen zijn die leiden tot nationalisme. Moet die ijdeltuit van een ernstig gecorrumpeerde Christine Lagarde iets van zeggen. Zij behoort volledig tot het zo vervuilde establishment dat weldenkende en kritische mensen inmiddels steeds meer vervloeken. Dat is de reden van alle stemmen voor The Donald in de VS. Ook al door niemand verwacht. Maar ik juich het letterlijk en figuurlijk van harte toe. Ben ik dan vóór Donald Trump? Nee, natuurlijk niet. Ben ik tegen vrijere handel met een zwalkend land als Oekraïne, dat zich op die manier mogelijk wat beter te weer kan stellen tegenover Het Grote Gevaar – ook daar – Vladimir Poetin? Nee, natuurlijk niet. Ben ik dan misschien voor Geert Wilders, die straks met een grote meerderheid uit de verkiezingen zal rollen? Nee, natuurlijk niet. Vind ik dan dat alles maar gewoon op straat moet worden gegooid, iedere majeure financiële transactie waar au fond helemaal niets mis mee hoeft te zijn? Nee, natuurlijk niet.
Maar ik wil wél af van wat er aan mensen zit, van wat er op dit moment in Nederland, in Europa en, nog breder, mondiaal gebeurt. Financieel, politiek, sociaal, milieutechnisch. Voedsel en grondstoffen. Veiligheid en stabiliteit. Noem het allemaal maar op. Change. Maar kunnen we dat wel?
Tot die tijd is iedere verandering een verbetering. En het electoraat weet dat ook. Precies.
Ton Westphal + No Nonsense ++ 