Al enige tijd loop ik rond met een knagend probleem. Enerzijds zie, lees, hoor en ontdek ik een toenemende angst, onrust en onzekerheid, op bijna elk terrein. Laat ik eerlijk zijn: dat is vaak een bevestiging van mijn eigen maatschappelijke (dus niet: persoonlijke) ideeën en verwachtingen. Dat dat niet zoiets is als het gegeven dat je alleen maar openstaat voor een bepaald soort nieuws, cq ontwikkelingen als je daar zelf maar genoeg in gelooft, blijkt uit het feit dat ik ook zoveel berichten en actualiteiten tegenkom dat we juist hier in Nederland zo gelukkig moeten zijn. Moeten zijn. Want tjonge, wat gaat het hier toch goed!
Iemand als Mathijs Bouman, een door mij gewaardeerde macro-econoom die in het Financieele Dagblad iedere week verslag doet van zijn gedachten en inzichten, schrijft bijna voortdurend dat het binnen de EU toch zo crescendo gaat. En in Nederland moeten we zelfs de champagne ontkurken, vindt Mathijs. Geen beter land in de wereld dan Nederland. Nou ja, op Zwitserland na dan. Allerlei lijstjes worden daarbij tevoorschijn getoverd. Dan gaat het over onder andere competitief vermogen, innovatie, bestuur, gezondheidszorg, onderwijs, continuïteit en stabiliteit van maatschappij en politiek, persoonlijke ontwikkelingsmogelijkheden en, natuurlijk, de beleving van geluk. Er wordt het nodige door elkaar gehusseld, opgeteld en afgetrokken en voilà, de tweede plaats is daar. Mark Rutte zal het dankbaar exploiteren (sic).
Maar ik geloof het niet.
Papier is geduldig, dat geldt ook voor (de uitleg en waardering van) tabellen. Liever kijk ik om me heen. Intuïtie is menselijk, en voor zoiets als begrip en analyse hoef je niet perse eerst een academische studie te hebben afgerond. Vele jaren geleden las ik dat “uit wetenschappelijk onderzoek” was gebleken dat Ierland het rijkste land van Europa was. Het was toen even een serieus item in serieuze media. Toch wilde ik ook dat niet geloven, want inmiddels woon ik al bijna twintig jaar deels in Ierland, haal ik daar de boodschappen en maak ik een belangrijk deel van het jaar onderdeel uit van de Ierse maatschappij. Dan zie je wat er aan de hand is. Als je tenminste kijkt. Wat een onzin, dacht ik destijds. Korte tijd later moest Ierland, net als een failliet land als Griekenland, in allerijl worden gered door de Europese belastingbetaler.
Ierland leefde zwaar boven zijn stand. Het kon niet op, dachten ze ook daar. Live now, pay later. Het grote probleem dat voorafging aan de Grote Depressie. Maar volgens Mathijs zitten we in ieder geval in Nederland helemaal goed, anno 2016. Echter, dat we zogenaamde politieke stabiliteit hebben, en daar dus behoorlijk mee scoren, komt niet omdat we zo’n goede, betrouwbare en geliefde regering hebben. Integendeel, de partijen die Rutte II schragen, halen (peildatum 5 juni 2016) amper nog 30 zetels. Dat is veel minder dan de helft die ze nodig hebben voor een mandaat. VVD staat op een verlies van 17 zetels (-41%) en PvdA houdt niet meer dan 8 van de 38 zetels over, zijnde een verlies van 79%. Het zijn maar getallen en percentages, maar hoe dan ook vormen ze ook een lijstje. Die stabiliteit wordt dus veroorzaakt door de angst voor verlies, waardoor ze elkaar halsstarrig vasthouden tot de – gelukkig onvermijdelijke – volgende verkiezingen. Oftewel: schone schijn.
Nederland moet het economisch gezien bij uitstek hebben van de export. Met een goedkope Euro en geen of minimale inflatie zit dat wel goed. Dus scoren geblazen. En ondanks, of misschien wel juist dankzij minister Kamp genereert dit land nog altijd enorme inkomsten uit aardgas. Nóg meer punten op bepaalde lijstjes. Dat zou Mathijs toch ook allemaal moeten weten? Ondertussen splitst de samenleving zich steeds meer op. Bevolkingsgroepen vervreemden van elkaar. Er worden steeds vaker al dan niet virtuele muren gemetseld en hekken geplaatst. Grote groepen mensen vrezen voor de financiële houdbaarheid van hun oude dag. Ze blijven daarom maar werken, al dan niet in deeltijd. Geloof me, dat komt maar zeer beperkt door de wil om mee te blijven doen. Integendeel; er is onrust, er zijn zorgen. Ook bij al die mensen, vaak jonge gezinnen, die de steden ontvluchten. Grote agglomeraties die desondanks sterk uitdijen vanwege de migrantenstroom. De groei van de bevolking neemt daar dus juist toe.
Huizen staan, buiten de fine fleur van Amsterdam en een enkele andere locatie, jaren aan een stuk te koop. Over ‘onder water staan’ hoor je niemand meer, maar de waterspiegel is niet echt wezenlijk gedaald zeggen weer andere kenners. We zijn er aan gewend. We vinden het gewoon. Het nieuwe normaal.
Dus, mensen, maak je niet druk. Het gaat goed. Champagne!
Ton Westphal + No Nonsense ++ 