De wereld is de weg kwijt. Dat is geen nieuws. Wat wel aan verandering onderhevig is – nog sterker, de mensen lijken voortdurend, iedere dag maar weer, de grenzen op te zoeken en nog veel liever: te overschrijden – is het achterna lopen van mythes en hypes. Voorheen kon nog wel eens wat worden afgedaan als de waan van de dag, waarna “iedereen” gewoon weer aan het werk ging (…). Nu vindt iedereen altijd en overal heel veel, zij het doorgaans zonder enig fundament. En dat zullen we weten ook.
Pak nu zo’n Brexit. Dat gaat niet gebeuren, en ik schreef dat hier al op. Maar met name de financiële wereld trilt van angst. Angst, om iets wat niet komt.
“Een mens lijdt dikwijls ’t meest
Door ’t lijden dat hij vreest
Doch dat nooit op komt dagen.”
Die zou van Jacobus Revius zijn (1586).
Maar die angst wordt ons wél dagelijks aangepraat. Met figuren als David Cameron voorop. Vreselijk, al die leugens. Paniekzaaierij om niets, ja, vanwege eigenbelang. Altijd maar weer die persoonlijke agenda’s, die de publieke functie domineren. Macht, aanzien, status. Dat tegelijkertijd de geloofwaardigheid omgekeerd evenredig afneemt, wordt niet begrepen of niet belangrijk genoeg gevonden. Want morgen is er weer allerlei andere nonsens en vervuiling die het debat, en daarmee de sociale media overheerst. Dan is iedereen het weer vergeten, wordt het naar de achtergrond gedrukt of creëren we gewoon een nieuwe mythe. Dat is inmiddels het meest geliefde gezelschapsspel voor politici geworden.
Nee, dan Boris Johnson. Zoals iedereen weet is hij de voormalige burgemeester van Londen, en inmiddels lid van het Lagerhuis. Maar desondanks is Johnson geen beroepspoliticus. De man schrijft ook boeken en is journalist. Hij heeft dus geleerd om te observeren en te luisteren, en niet alleen maar te lullen, of, nader gepreciseerd, bang te maken. No nonsense, en in dat licht past zijn prachtige karakterisering van de concurrentiekracht van Europa: “Het enige werelddeel waar de economische groei lager is dan in Europa, is Antarctica”. Kijk, dat snijdt hout, en zet zaken weer eens in perspectief. Dat helpt ons bij de gedachtevorming.
Maar Johnson kan roepen en bewijzen wat hij wil, die Britten durven toch de stap niet te maken. De Schotten waren ook bijna allemaal voor een eigen afscheiding van het zogenaamde Verenigd Koninkrijk (2014), maar toen puntje bij paaltje kwam, in het stemhokje, liep het hen dun door de broek. Schotland, volg je hart!, zo schreef ik destijds. Maar nee hoor, ze lieten hun principes – en daarmee hun autonomie – varen voor een paar stuivers. In die zin werkt al die bangmakerij dus wel. Revius had het al door. En dat zal straks op 23 juni weer zo zijn.
Enkele weken geleden heb ik mijn vierde rafelige randen-reis gemaakt. Die voerde mij door Noorwegen en – in mindere mate – Zweden. Met een begin in Lübeck vanwege Thomas Mann en de Hanze. Meer daarover de volgende keer. Maar Noorwegen past vandaag heel goed in dit verhaal. Dat land is geen lid van de EU. Nooit geweest ook. Ze houden daar gewoon hun eigen broek op. Oslo in plaats van Brussel. Een groot klein land, ik zou er kunnen wonen. Daar wel. Met hele aardige mensen. De stroom is helemaal niet uitgevallen, ze hebben zelfs internet en ook daar hangt iedereen aan de smartphone. Ze zijn rijk en gelukkig, zo blijkt uit alle mogelijke lijstjes. Op sommige terreinen zijn de Noren zelfs mondiale trendsetters. De gezondheidszorg is goed geregeld, de infrastructuur top en de cultuur floreert. Een land van ontdekkingsreizigers en kunstenaars. Lekker eten, open samenleving. Ik noem zomaar wat dingen op. Noorwegen staat (on-)gewoon succesvol op eigen benen. Maar dat kán helemaal niet, wil Cameron ons doen geloven.
Is hij nou zo dom, of zijn straks de kiezers dat?
Ton Westphal + No Nonsense ++ 