Dan kun je wel even weg zijn, maar het ‘gewone’ leven gaat toch gewoon door. En zo hoort het ook. Dat is mijn leven als werver, dat in de laatste maanden belangrijker is geworden dan dat van selecteur. Want er is niets meer te kiezen. Een bedrijfswagenmonteur is niet te vinden. En dat is toch een job waar gemakkelijk een halve ton in is te verdienen. Ik herhaal: een halve ton. Dat is dus EUR 50.000,- per jaar. Een VMBO-diploma zou kunnen volstaan. Motorvoertuigentechniek. Niets meer en niets minder. Maar er is niemand beschikbaar. Niet te vinden. Uitgestorven. Op.
Er was een tijd dat er dan nog weleens een niet-passende sollicitatie binnenkwam, bijvoorbeeld van een logistiek medewerker die dagelijks “die mooie, grote vrachtwagens” moest laden en lossen. En die geïnteresseerd was in de techniek daarachter, en daarom zijn kandidatuur stelde. Met Meao als opleiding. Of van een administratieveling bij de bank, die op zoek was naar “een nieuwe uitdaging”. Maar ook die sollicitaties komen niet meer voorbij.
Hetzelfde geldt voor een slimme online marketeer met technische affiniteit, of een bloedcommerciële business unit manager die iets (meer) weet van ICT. Ik durf er recht voor uit te komen: die mensen zijn niet op of in de markt. Zo ook opticiens, werkvoorbereiders en (goede) verkopers. Of engineers, in welke discipline dan ook. Ze zijn allemaal uitverkocht.
Dat is twee kabinetten-Rutte te verwijten. Met een derde in aantocht, belooft dat weinig goeds. We komen met z’n allen toch uit een crisistijd? Met hoge werkeloosheid? Daar horen in Nederland als vanzelfsprekend de geldfonteinen van “begeleidingstrajecten” en “herintredingsprocessen” bij. Maar het levert allemaal niets op. Iedereen weet dat, het is allemaal minutieus uit te zoeken, sorry: te evalueren, maar ze gaan er toch gewoon mee door. Omdat ze niets beters weten te verzinnen en onder het motto: “Je moet toch iets doen”. Je kunt die mensen-zonder-werk niet in de kou laten staan. Maar nu staan de werkgevers in de kou. Wat heet, ze vriezen dood. Want er zijn geen mensen te vinden. Dus krijgen links en rechts de halve zolen noodgedwongen een kans. Het resultaat heeft zijn onmiddellijke weerslag op, en in de samenleving. In één keer goed is iets bijzonders geworden, toch?
Zodra er iets van techniek om de hoek van de arbeidsmarkt komt kijken, loopt het fout. Wat hebben die beleidsmakers toch in godsnaam de afgelopen jaren gedaan met al die mensen zonder baan? We hadden vóór 2008 ook al grote tekorten op al die terreinen. Gelukkig – qua arbeidsmarktstress – kwam er toen de klad in de economie. Dat was hét moment om orde op zaken te stellen. Maar ze gingen daarentegen in groepjes discussiëren over hoe je je cv het beste kunt opstellen en versturen. Niks gericht en vraaggestuurd (vreselijk woord, maar ik weet even niks beters) bijscholen en heropleiden. De ‘reset’ bleef volledig uit. Wát een gemiste kansen. Je hoefde zelfs niet eens onderzoek te doen naar beroepen zonder bijbehorende mensen: monteurs in bijvoorbeeld de installatietechniek en de autotechniek (bedrijfswagenmonteurs!), werktuigbouwers, elektriciens, ICT’ers, tekenaars… Die waren er toen niet (precrisis) en die zijn er nog steeds niet. Daardoor is de ene crisis naadloos overgegaan in de andere. Van geen werk tot geen mensen.
Het is nu tien jaar geleden. Werkgevers hebben destijds al geroepen dat er te weinig wordt gedaan aan inzetbaarheid van mensen. Niet alleen Ton Westphal heeft keer op keer, ook op deze plaats, gepleit voor employability, aandacht voor bijscholen, vakmatig trainen. Wat hadden we op dit gebied allemaal kunnen bereiken in tien jaar tijd! Een regulier MBO-diploma haal je bijna vanaf 0 in vier jaar. Nog een paar jaar erbij en je bent HBO-gekwalificeerd. HTS! Dan stoom je nu al snel door naar een salaris van 100.000,-, en meer. Vraag bepaalt prijs. In plaats van dat je thuis op de bank zit als zijnde ongeschikt, niet gekwalificeerd, onbruikbaar en als een arbeidsmarkttechnisch monster zonder waarde. Dat geldt voor jong én ‘oud’.
Daar faalt de overheid. Voor haar mensen én voor haar bedrijven is dat desastreus. Maar onder Rutte-III komt dat allemaal goed. Want Nederland is een supergaaf land. Mark Rutte kan het nog zo vaak zeggen, dat betekent niet dat hij hier wél de waarheid spreekt. Het gaat, in dat op enkele gebieden inderdaad “supergave” land, beleidstechnisch veel te vaak over de evident verkeerde dingen. Ook dat zal niet veranderen.
Ton Westphal + No Nonsense ++ 