Vorige week woensdagavond, eigenlijk donderdagochtend heel vroeg. Prachtige documentaire, natuurlijk zoals altijd bij de VPRO: Shadow World, van de Belgische filmmaker Johan Grimonprez. Hij heeft er werk van gemaakt, om het boek van Andrew Feinstein over de onvoorstelbare wapenlobby voor het voetlicht te brengen. Inside the Global Arms Trade. Nou, dat mag je wel zeggen.
Het was dus al laat, zelfs voor mij. Na een hele saaie voetbalavond en een andere 2Doc-documentaire over Ronald Reagan, die als president eigenlijk nooit uit zijn rol als acteur is gestapt, had ik er ook eigenlijk niet zo’n zin meer in. Ik weet het wel, die wapenlobby. Iedereen koopt iedereen om en iedereen is kwetsbaar. Het gebeurt dan wel niet voor je ogen, maar het is natuurlijk bekend terrein. En toen begon het. Maar het was ook voordat ik het wist alweer afgelopen, inmiddels half twee in de nacht. Anderhalf uur, ik moest er even van bijkomen. Verdomd, het is nog heel veel erger dan ik al dacht. En de vanzelfsprekendheid waarmee die handel plaatsvindt is schokkend. Ergens achteraf, in het donker, door duistere zwendelaars? De maffia aan de macht? Was het maar waar. Nee, dit gebeurt aan officiële staatsbanketten, waar koningen en koninginnen staan te proosten. Tijdens officiële staatsbezoeken. Door “onze” eigen, westerse leiders, of ze nu zoals destijds Margaret Thatcher heetten, of Tony Blair, of later Barack Obama. Ja, ook hij.
Een wapenhandelaar die nicotineverslaafd is, vertelt doodleuk dat net zoals bij de groente en het vlees in de supermarkt, ook op munitie een houdbaarheidsdatum staat vermeld. Te gebruiken tot. “Denk je dan dat die enorme investeringen zomaar worden afgeschreven? Dat geloof je toch zeker zelf niet. Die worden ingezet, benut en gebruikt, hier of verderop.” Markthandel, niets meer of minder. Miljoenen die als commissies in de zakken van beslissers verdwijnen. En de oh zo democratisch gekozen politici staan erbij en klappen ervoor. Goed voor de industrie. Goed voor de werkgelegenheid. Angst is geld waard. Geld? Een fortuin! Eigenlijk is het een eenvoudig spel, met duidelijke spelregels en een fantastisch grote inzet. Dan heb je dus dikke winnaars en heftige verliezers. Ik heb het hier vaker aangehaald, het leven is helemaal niet zo ingewikkeld. Als je maar kijkt, als je maar luistert. En vooral: als je maar nadenkt. Want nadenken is te belangrijk om aan anderen over te laten, zo las ik onlangs. Die schilder ik morgen nog op een tegeltje.
KLEDING, KAPSEL EN KUNST
Over kijken en luisteren gesproken, zo’n verhelderende film start dus om middernacht. Nederland ligt te slapen, letterlijk en figuurlijk. Dan heb je programma’s als Goede Tijden Slechte Tijden (aflevering 5748), een fors aantal incestueuze talkshows, Typisch Tuinzicht met Oma Betje, The Bold & The Beautiful, Buurman – Wat Doet U Nu, Hallo Nederland, Binnenstebuiten, Per Seconde Wijzer, Spangas, Nederland In Beweging, Je Eigen Droomhuis, Love Island en Idioten Op De Weg al gehad. Want daar kijkt en luistert Nederland naar. Ook op Prime Time. Dus waarom zijn mensen zoals ze zijn? Waarom doen ze wat ze doen?
Als het gaat om eigen keuzes maken, heb ik een kijktip voor u. Sing Street, een echte feel good movie. Op donderdagavond bekeken. Kon ik goed gebruiken na die nacht daarvoor. Dublin Ierland, nog maar een jaar of 25 geleden. Sociale controle, geldgebrek, geloof en gezin. Maar ook: muzikanten, dichters en filosofen. En – net zoals nu nog altijd – veel jeugd. Over het maken van eigen keuzes. Op zoek naar inspiratie. Je eigen toekomst bedenken en die vervolgens – gewoon – gaan uitvoeren. Vasthouden aan je idealen. Kleding, kapsel en kunst. Maakt niet uit wat anderen daarvan vinden. Ouders, “vrienden” of leraren. Doe wat je vindt dat je moet doen. Slik dat stomme gelul over “passie” nou eens gewoon in en ga wat doen! Hou vol. Bedenk je eigen lot en neem dat stevig in handen. Samen met je gedroomde partner, omdat echte liefde alles tot een succes maakt. Niet omdat het zo hoort, maar omdat het zo voelt. Kijk, dat vind ik nou mooi.