MACHTSVERTOON EN HOOGMOED

… maar ook de soms zelfs bevriezende kilte in de manier waarop we hier met elkaar omgaan. Belangstelling voor van alles en nog wat, behalve voor elkaar. De echte gevoelens van degenen die om je heen staan – figuurlijk, maar ook letterlijk – , worden niet gehoord, niet gezien en al helemaal niet herkend. Het levert een troosteloos beeld op, met een bijpassend gebrek aan kleur …

In principe iedere week een blog (een ritme dat ik iedereen kan aanbevelen). Al jaren aan een stuk. Dan denk je natuurlijk na over het onderwerp van de week. Gedachten, die vaak heel ver gaan, maar die soms bruut worden gedwarsboomd door een actuele gebeurtenis. Zoiets waarover je moet schrijven. Nu! Zoals dat stukje over respect, dat trouwens opmerkelijk veel is gelezen. Maar had u ook nog even naar dat plaatje gekeken, met de locatie, de ‘setting’ en het tijdstip? Voor mij is dat in ieder geval een leuke, veelzeggende herinnering. Ook daar doe ik dit voor.

Voor deze week had ik een aantal zaken op de korrel. Zoals overal die letterlijk schreeuwende tekorten aan menskracht. Of bijvoorbeeld de Brexit, die er volgens mij – ook vandaag denk ik dat nog altijd – niet komt. En dan vooral bezien vanuit de Ierse invalshoek. Immers, ik voel, denk en leef als een halve Ier. Theresa May heeft de meerderheid in het parlement dankzij een hele vervelende en onbetrouwbare dame in de persoon van Arlene Foster. Zij is van de DUP in Noord-Ierland (de nationalistische reactionairen), en houdt zo ongeveer in haar eentje May zeteltechnisch in het zadel. Het blijft verbazingwekkend dat we hier in Nederland zo weinig lezen en horen over die bijzondere constructie, zeker in het licht van een Brexit.

De DUP in (Noord-)Ierland gedraagt zich nog altijd als een ouderwetse kolonisator (wat het Verenigd Koninkrijk in Ierland feitelijk ook nog altijd is). Maar het is de toon die de muziek maakt. En de toon van de DUP is agressief, fel en met een voortdurende afwijzing van de buren, nota bene in het land waar zij te gast zijn: de Ierse Republiek. Daar komen ronduit beledigingen bij, stuitende Britse arrogantie, heel veel machtsvertoon en hoogmoed. Met vlagvertoon en marsen. Het zal je eiland maar zijn, zoals van de Ieren. Die hebben eeuwenlang gevochten en nog veel meer geleden voor hun zelfstandigheid. Generatie na generatie, en dus ook nog vandaag, anno 2018. Gelukkig worden ze nu in de rug gesteund door de EU.

Dat zijn dus de uitgangspunten. En dan komt er een zogenaamd Brexit-akkoord uit de bus, waarbij zij in Noord-Ierland op z’n minst halve EU-burgers blijven. Ben ik zou zo dom, of is May nou zo slim? Want juist dát willen die DUP-stemmers helemaal niet! Integendeel. Zij willen heel expliciet op alle mogelijke manieren communiceren en demonstreren dat ze onderdanen zijn en blijven van Queen Elizabeth. Dáár zitten de meest rigide aanhangers van een spijkerharde Brexit, al was het alleen maar uit haat tegenover de republikeinen aan de andere kant van de grens. Een grens die ze zo graag weer helemaal zouden willen optuigen, zoals vroeger. Die Brexit is voor hun een kans uit duizenden. Wég met die gekke Ieren. Wij zijn Brits!

Nogmaals, dat allemaal in Éire, toch ook een beetje ‘mijn’ eiland. Geen wonder dat de echte Ier zijn Britse buurman nog altijd als een bezetter ziet.

Maar gisteravond had ik dit onderwerp, en enkele andere, eigenlijk ingeslikt, onder het motto dat dít nu veel mooier en toepasselijker is om een stukje over te schrijven. Wat ik bedoel is een prachtige film: Loveless. Zoals de titel al verklapt, is het misschien juist wel een illustratie van dat hele Brexit-gedoe. Het is een Frans/Russische-productie, die dit jaar als beste buitenlandse film voor een Oscar genomineerd is geweest. Regisseur Andrey Zvyagintsev houdt de westerse maatschappij op werkelijk meedogenloze wijze een spiegel voor, met een verbluffend oog voor detail. Ja, ook de Russische agglomeraties behoren tot die moderne, westerse manier van samenleven. Haat, hierboven eerder genoemd, maar ook de soms zelfs bevriezende kilte in de manier waarop we hier met elkaar omgaan. Belangstelling voor van alles en nog wat, behalve voor elkaar. De echte gevoelens van degenen die om je heen staan – figuurlijk, maar ook letterlijk – , worden niet gehoord, niet gezien en al helemaal niet herkend. Het levert een troosteloos beeld op, met een bijpassend gebrek aan kleur, en natuurlijk die vallende sneeuw…

De film eindigt met een indringende metafoor. De moeder die geen moeder is, in een trainingspak met RUSSIA op haar borst. Ze zou gewoon buiten in het bos kunnen gaan lopen, maar ze gebruikt haar dure hometrainer, met de nieuwste gadgets. Een lopende band, rennend naar… ja, waar naar toe eigenlijk? En waarvoor?

Zonder liefde kun je niet leven.