“Geef me minder dan een uur. Dan scheer ik mijn baard, stap onder de douche en ik trek een goedzittend pak aan. Als je me dan een kwartiertje zendtijd geeft op de nationale televisie, is er daarna niets meer aan de hand. Dan hebben we rust, en gaan we terug naar normaal.”
Dat “uurtje” had vele duizenden doden gescheeld, vele tienduizenden gewonden en vele honderdduizenden vluchtelingen. Dat zijn bescheiden, voorzichtige schattingen. Een land terug naar – inderdaad – normaal. Het waren de woorden van Saddam Hoessein, korte tijd nadat hij achttien jaar geleden op 13 december letterlijk uit zijn hol was getrokken.
Het was zondag weer een bijzondere televisieavond bij de VPRO. Eerst die fascinerende serie ‘Once Upon a Time in Iraq’.
“Vanuit meerdere perspectieven worden de persoonlijke, dramatische en tragische verhalen achter de oorlog in Irak (2003) verteld. Een oorlog die onze moderne wereld heeft gevormd.”
Nou, dat mag je wel zeggen. Al Qaida, Syrië, Turkije en Iran. De alles-verzengende groei van het internationale terrorisme. Maar ook massavernietigingswapens die er niet waren. Politieke carrières die als lucifers afbraken. Diep, diep wantrouwen in alles en iedereen. De afbrokkelende mondiale macht van de Verenigde Staten, zeker tot dan toe de leider van de westerse wereld. Tony Blair als sprookjesverteller. Schuld en boete, wraak en nóg meer onschuldige slachtoffers.
Saddam deed zijn voor mij legendarische uitspraak, in gesprek met een min of meer gewone Amerikaanse soldaat. Die kan er inmiddels heel ontspannen en met hier en daar een gezonde lach over praten. En vertelde dat hij Saddam op een gegeven moment vroeg hoe we nou uit die enorme rotzooi zouden kunnen komen, met een burgeroorlog tussen Soennieten en Sjiieten en de vernietiging van een land. U weet nu ook het antwoord. Ik vraag me werkelijk af of ze daar maar niet beter gehoor aan hadden kunnen geven, maar dat is wijsheid achteraf. Saddam was natuurlijk een grote schurk (maar zo zijn er wel meer). Echter, wat er na en vooral: vanwege zijn ophanging (ook gruwelijk) allemaal is gebeurd, is nóg veel erger, massaler en wereldwijd (in plaats van nationaal). Had dat dus anders gedaan. Slimmer en beter.
Wijsheid achteraf. Wat als we links en rechts nou eens wat meer wijsheid vooraf zouden toepassen? Hoe zou de wereld er dan uitzien?
WOPKE EN DE GELAARSDE KAT
Dat brengt me bij Wopke Hoekstra, die het ook even niet weet. VPRO Tegenlicht bracht diezelfde zondag een opmerkelijk nietszeggende aflevering, waarin Hoekstra de laatste maanden voor de Tweede Kamerverkiezingen van nabij werd gevolgd. Er werd een aanzet gedaan om hem te ontfutselen hoe de wereld er post-corona uit zal, en moet zien. Wat vindt Hoekstra daarvan, als (demissionair) minister van Financiën? Nou, niks bijzonders eigenlijk. Dat komt niet door Hoekstra, maar door de maker Britta Hosman. Pijnlijk, zo’n gemiste kans.
Wopke weet van mijn contacten met Joe Biden en Boris Johnson, die het vorig jaar ook al even niet wisten. Ik heb beiden een weg uit hun crisis gewezen. Inmiddels is de eerste President van de Verenigde Staten en heeft Boris een ruime meerderheid in het Verenigd Koninkrijk achter zich, is Brexit er door en staan ze daar aan de Europese top waar het gaat om het vaccineren van de bevolking. Als bonus heeft Boris die geradicaliseerde Noord-Ierse DUP helemaal niet meer nodig. Insiders weten dat dat meer dan een detail is.
Dus voor Wopke heb ik ook wel wat goede raad. Je mag je collega Kajsa Ollongren wel dankbaar zijn. “Once Upon a Time in The Hague.” Op die iconische foto vielen mij trouwens ook een ongezonde duimnagel en haar polshorloge op, maar vooral die laarzen tot op de knie. Met 20 cm bloot been daarboven. In haar rol als belangrijke verkenner vind ik dat niet zo gepast. Ze zetelt wel in de Stadhouderskamer aan het Binnenhof 1 A, waar alles historische grandeur, klassieke stijl en artistiek niveau ademt. Behalve nieuwe stoelen, ziet deze kamer er nog precies zo uit als toen Willem V hem in 1790 gebruikte. Kleed je naar de gelegenheid, maar Ollongren had daar geen boodschap aan. Het zal wel een generatiedingetje zijn (van mij). Want die belachelijk bruine schoenen onder dat blauwe pak van haar chauffeur slaan natuurlijk ook nergens op. Maar dat terzijde.
Wopke en Ollongren, in haar rol als de gelaarsde kat. Ze geeft jou, Wopke, de ultieme gelegenheid om je te onderscheiden. Om staatsmanschap te tonen. Want dit is niet zo maar een uitglijer, maar een kapitale bekentenis van wat zich over jou, Pieter Omtzigt en het hele CDA aan het afroepen is. Jij bent er daardoor klaar mee, met dit vreselijk armoedige begin van coalitievorming. Je vertrouwt het niet meer en wilt geen deel uitmaken van dit platvloerse proces over poppetjes, emoties en kinderachtige voorkeuren. Paringsdansen zijn niet aan jou besteed. Je gaat voor de inhoud, het land moet verder. Maar op een heel andere manier dan waar die aantekeningen model voor staan. Dat is wat jij morgen gaat zeggen.
De VVD is voor jou OK, maar dan zonder Rutte die als leidend mocht worden gezien bij die verkenners. De zwarte piet gaat dus naar hem. De VVD zal daar niet in meegaan, en dan kun je over links een coalitie gaan vormen met D66 en de CU, aangevuld met de PvdD. Dat brengt jou en Sigrid op 76 zetels, plus een (comfortabele) meerderheid in de Eerste Kamer. Zo manoeuvreer je, wat niemand voor mogelijk heeft gehouden, de VVD in de oppositie. Wopke, “from zero to hero”!
Ton Westphal + No Nonsense ++ 