Buenos Aires, 1978. Ernst Happel moet het doen, daar op dat om zeer uiteenlopende redenen legendarische wereldkampioenschap voetbal. Alweer tweede. Een uitzonderlijke prestatie, dat zeker. Twee keer op rij de finale halen van een wereldkampioenschap. Maar het gaat nu even niet om die finale en het politieke waarom van de verliespartij. Het draait allemaal om de selectie en om wat Happels collega Louis van Gaal 44 jaar later zou munten als “leveren”.
Na de eerste teleurstellende groepsfase van dat WK, was Happel letterlijk en figuurlijk klaar met een aantal zogenaamd onomstreden basisspelers van het team. Hij wisselde rigoureus een paar gevestigde namen voor jongens, die op voorhand dachten alleen te zijn meegegaan om de selectie compleet te maken. Ze hadden zich bij wijze van spreken al verzoend met een rol als reserve, ‘op dit niveau’. Maar toen het echt om leven of dood ging – wel toepasselijk in dat land – , moesten zij leveren. Alles anders. Typisch Happel, de man van ‘kein geloel, fussbal spielen!‘ Dat werk(t) dus. Het betekende onder andere de doorbraak van iemand als Jan Poortvliet. Happel. Evenveel psycholoog als trainer, en misschien nog wel meer van dat eerste. Meesterlijk manipulator voor de goede zaak waarvoor hij was ingehuurd.
Parijs, 2023. Ronald Koeman op herhaling. Alle ogen gericht op hem. Nu moet hij het doen, als opvolger van de door velen – vooral door hemzelf – al bij leven tot legende uitgeroepen Van Gaal. Da’s niet makkelijk, ik weet het. Maar een kansloze 4-0 nederlaag is natuurlijk niets minder dan een afstraffing. Op ieder gebied is het Oranje van Koeman afgedroogd en te kijk gezet. Waar ik nu benieuwd naar ben, is of Koeman het aandurft om op te treden als Happel destijds. Doorselecteren wordt dat nu genoemd.
Eigenlijk had ik nooit verwacht dat ik Koeman zou moeten wijzen op het belang van de as van een elftal. Dat die technisch en tactisch sterk en overtuigend moet zijn. Altijd, hoe dan ook. Als je dat voor elkaar hebt, dan maakt het niet meer zoveel uit wie er verder nog in het veld meeloopt of afwezig is vanwege al dan niet een vorkje kipkerrie. Want dat zijn “slechts” de indianen, in dienst van de drie, vier smaakmakers. Nathan Aké is bijvoorbeeld een ideale indiaan.
“Sterkhouders” is in dat verband ook zo’n nieuw woord. Maar heeft Koeman de durf, zeg maar gerust de personality van Happel? Zo ja, dan zal hij heel snel zijn hele as moeten vervangen. Dan zijn Virgil van Dijk, Georginio Wijnaldum en Memphis Depay gezien. Toch wonderlijk. Om in zo’n vitale wedstrijd – je moet je laten zien, de toon zetten, iets van richting aangeven en kleur bekennen – te kiezen voor de vergane glorie van Wijnaldum en Memphis. Beiden spelers die bij hun teams AS Roma en Atlético Madrid niet tot de basis behoren. Geen ritme, geen vorm en dus ook geen zelfvertrouwen. Het kan niet zo zijn dat het uitvallen van Frenkie de Jong en Cody Gakpo tot het rücksichtsloze afschminken van een voetbalnatie leidt.
Leeft Koeman zelf misschien nog teveel in het verleden? Valt hij daarom terug op in zijn ogen ‘zekerheidjes’ die al een paar jaar helemaal geen zekerheidjes meer zijn? Is dat bijvoorbeeld ook de verklaring voor de keuze van Daley Blind? Ook een jongen die bij zijn club Bayern München niet aan spelen toekomt. En wat doet een figuur als Kenneth Taylor daar? Nou, dat hebben we eigenlijk al wel gezien: opzichtig falen. Indiaan-onwaardig.
Nee, het was bar en boos. Maar de trainer/coach is altijd verantwoordelijk. Dus weg met al die spelers die niet leveren, Ronald.
Frenkie, De Ligt en Gakpo mogen blijven, konden door hun afwezigheid ook niet door het ijs zakken. Maar behalve de eerder genoemde Aké, Lutsharel Geertruida en bij gebrek aan beschikbare doelmannen Jasper Cillessen, kan iedereen die zich in Parijs op het veld heeft durven vertonen, zich in het vervolg richten op hun club. Niet jouw verantwoordelijkheid (meer). OK, Xavi Simons en Jurriën Timber krijgen nog even het voordeel van de twijfel. Hou die er dus ook nog maar bij.
Ga vervolgens als een speer op zoek naar andere namen. Nieuwe spelers, die met volledige inzet en overtuiging het gras willen opvreten. Jongens die het in zich hebben om invulling te geven aan wat Guus Hiddink – “We zijn niet zo goed als dat we denken” – en één van jouw illustere voorgangers, zo treffend “uitgenast” noemt. Want inderdaad, wat was het allemaal naïef, die vrijdagavond. Dáár heb je dus wel gelijk in. Simpel toch, kies dan voetballers die het wél snappen. Waarbij resultaten uit het verleden geen garantie bieden voor de toekomst. Een nationale voetbaltoekomst die jij in je handen hebt, Ronald. Eerlijk gezegd ben ik er niet gerust (meer) op. Straks tegen Gibraltar, een ploeg waar ook het tweede van Woestijnvogels van moet winnen, zal het nog wel lukken, toch? Maar daarna ga je zo snel mogelijk doorselecteren. Scherp als een mes, en hard als een kiezel. Alsjeblieft en dankjewel.
Gebruik gerust even deze veilige link, die je naar Facebook brengt met een treffend clipje van Andere Tijden Sport over Ernst Happel, ‘de beste’: https://fb.watch/jwCYrNju4w/
Ton Westphal + No Nonsense ++ 