SLIMME MOBIELTJES, DOMME MENSEN

Een dag van nationale rouw. Het is nieuw, en verdient alle respect. Maar alleen voor de nabestaanden. De familie, vrienden, collega’s, klasgenoten, docenten, buurtgenoten… Politici beschuldig ik van krokodillentranen. Zij konden weten dat dit een keer zou kunnen gebeuren. Zij konden weten dat Poetin de vertegenwoordiger van het kwaad op aarde is, de personificatie van de duivel. Door alleen maar een paar van mijn blogjes te lezen, zoals

Desondanks drinken ze thee, zitten ze aan het banket en worden, ook en misschien wel vooral door Nederland sinds jaar en dag alle denkbare beleefdheden uitgewisseld met deze gevaarlijke – dat is wel weer gebleken – dictator. En ik zal u verklappen: dat gaat niet veranderen. Niet echt/echt niet. Want we zijn in Europa heel erg bang voor koude voeten. De Amerikaanse senator John McCain verwoordt het treffend in de uitzending van Nieuwsuur gisteravond. Klik daar vooral ook ‘zijn’ filmpje aan, waarin hij ook nog wat meer zegt inzake enkele schrijnende parallellen, die u als lezer van deze blog ook al bekend zouden moeten voorkomen. De geschiedenis die zich altijd herhaalt.

Ter onderstreping van het begrijpelijke pessimisme van McCain inzake de handelingsbekwaamheid van Europa, wil ik u ook dit interview met hem van het Britse The Telegraph niet onthouden.

Zo, dan weet u weer wat er op dit front gaat gebeuren: niets. Beschuldigen en ontkennen, een commissie links en een conferentie rechts. Pappen en nathouden, beloven en niet nakomen. Dreigen en inslikken. Aankondigen en weer vergeten. Dat is allemaal Europa, dus ook Nederland in 2014 en verder. De antieke wereld. Dan weet u dat ook weer, en kunnen we naar het eigenlijke onderwerp van vandaag dat ik al had aangekondigd: communicatie.

Dat is onbedoeld een mooi bruggetje. Want wat weten we in Europa eigenlijk van elkaar, van andere landen, van andere culturen? Ons mobieltje is slim geworden, en de Europeaan dom. Achterlijk. Alleen op de hoogte van, door en rond ‘social media’, dus zeer eenzijdig gevormd. Snelle prikkels, en het liefst veeeel. Het is een verslaving, we hangen niet alleen letterlijk maar vooral ook figuurlijk alleen maar aan dat apparaatje.

Vrienden hier en vrienden daar, die geen vrienden zijn maar aandachtvragers. Het baart me zorgen, jawel. Ook in het perspectief van wat er allemaal gebeurt, en niet wordt gezien. Ook al is het hartstikke licht.

Kortgeleden sprak ik er over met mijn vroegere buurmeisje in Ierland. Ze heeft inmiddels een PhD in de psychologie, met bijzondere belangstelling voor enerzijds criminologie en anderzijds puberale ontwikkeling. Kinder- en jeugdpsychologie zouden we dat laatste hier noemen. Hoe dan ook, Facebook kwam bijvoorbeeld even voorbij. Wat en waarom bepaaldelijk toch volwassen en verstandige mensen dáár allemaal op zetten? En wie daar waarom allemaal op reageert? Al die duimpjes? En al die snelle zinnetjes, die bijna allemaal eindigen met !!!!!. Ik ken mensen die eindelijk na een nacht doorrijden op hun vakantieadres zijn aangekomen, en het eerste wat ze doen: berichten posten op Facebook, met alle mogelijke fotografische bewijzen van waarmee ze bezig zijn, wat ze hebben gedaan enzovoort, enzovoort. En dan altijd maar weer die duimpjes en kreetjes als respons. Waar halen ze, aan beide kanten van het scherm, de tijd, de energie, de aandacht en de belangstelling vandaan? In godsnaam.

Mijn oude buurmeisje vertelde rustig en weloverwogen. Ze doceerde bijna. Over nut en noodzaak van aandacht, ergens bij willen horen, over persoonlijke status, over eenzaamheid, over je ongelukkig voelen. De behoefte aan zo’n duimpje, of aan “volgers”. En als je ze krijgt, dat dat dan bepaalde stofjes losmaakt in de hersenen waardoor je weer even kan. Met de nadruk op “even”. Verslaving dus. Maar we gaan niet generaliseren, deed zij ook niet. Het kan ook gewoon leuk en misschien zelfs wel interessant zijn, maar er is heel vaak ook heel veel meer aan de hand. Ook al zou je het zo één, twee, drie niet denken. Laat staan zeggen.

Het voert te ver, en het wordt te lang. Dus houdt u nog wat te goed. Over betekenisvolle communicatie. In plaats van alleen maar prikkels.