Nu vanmiddag de onderhandelingen (natuurlijk) weer even zijn vastgelopen tussen Theresa May en Jean-Claude Juncker, voel ik de behoefte om mijn gedachten inzake dat hele brexitverhaal toch maar eens in een blogje samen te vatten. Ja, ik ben meer betrokken dan de gemiddelde burger op het Europese vasteland, en al bijna een Ierse republikein. Voor Ierland liggen er consequenties op de loer die praktisch niet uit te voeren zijn, in de meest letterlijke betekenis. Samen op één, relatief klein eiland. Twee landen, in naam twee volkeren en met een wetgeving die welbewust onderscheidend is en nog veel meer verschillend zou worden. Met een harde grens. Toch kom je letterlijk en figuurlijk bij elkaar over de vloer, aan beide kanten van die muur, die bijna dertig jaar nadat hij is neergegaan in Duitsland, heel simpel, gewoon, weer wordt opgemetseld tussen Ierland en Ierland. Oftewel de trotse republiek van Michael D. Higgins tegenover de loyalisten van Koningin Elizabeth. Segregatie anno 2018.
May heeft zich nog niet zo lang geleden overgeleverd aan een enge, politieke splinter in Noord-Ierland, de DUP. Dat zijn die mensen die ieder jaar weer door de straten gaan marcheren met oranje jassen, hoedjes en vlaggen. Heeft niets met voetbal te maken, en al heel lang ook niet meer met Nederland. Het is machtsvertoon, tegenover de mensen wiens land ze al sinds mensenheugenis bezetten. Reactionair als de pest. Provoceren als tweede natuur. Rednecks. Maar May had ze nodig, tot en met de laatste zetel, om in Londen überhaupt te kunnen doorregeren. Hoe kom je tegenwoordig aan een meerderheid voor je regering, hè Rutte, hè Trump, hè Merkel? En hoe democratisch is dat nou helemaal? Zo vervreemdt de politiek zich steeds verder van haar achterban, het volk en het electoraat. Geen wonder dat dat op drift raakt. Nog even en de ellende is letterlijk en figuurlijk niet meer te overzien. Nogmaals, dat kan niet ‘goed’ blijven gaan. Maar terug naar de tragiek van Ierland.
Die mensen van DUP deugen dus niet. Ze hebben bij de laatste verkiezingen in Noord-Ierland dan ook dik verloren, maar met een verschil van niet meer dan 1.000 (lees: duizend) stemmen hebben ze desondanks gewonnen van Sinn Féin. Daar kun je ook van alles over zeggen, maar de laatste jaren is die partij toch echt salonfähig geworden. Sinn Féin is als grote winnaar uit die verkiezingen tevoorschijn gekomen, maar ja, net één zeteltje minder dan de DUP. Die partij is daardoor en daarom vandaag voor het akkoord van May en Juncker gaan liggen. Want zij willen zich alleen maar afzetten tegen de grote broer, aan de andere kant van de door hun zo gewenste muur. Verschil moet er zijn, de Union Jack hangt in top. In iedere lantaarnpaal, althans in een paar kleine provincieplaatsen. No Surrender!
Zo wordt het vredesproces in Noord-Ierland willens en wetens de nek omgedraaid. Niet door May, die hier toch echt van goede wil is, maar door haar regeringspartner DUP. Een dwerg met grote politieke invloed, die de toekomst van Europa bepaalt. Een electoraat van oude mensen die nog in het verleden leven, niets meer willen inleveren, gehersenspoeld worden in protestantse kerken die iedere zondag vol zitten en die ook maar iets van vernieuwing consequent afkeuren. Zij grijpen nu hun kans. May had beter moeten weten. Maar ook dit is Europa. Nota bene West-Europa.
Sinn Féin pleit voor één Ierland. Dát is de enige oplossing voor een almaar voortwoekerend drama met ongekende persoonlijke en maatschappelijke ellende. Die constructie op één, klein eiland met twee zulke verschillende staatsvormen, terwijl de paar mensen die er wonen werkelijk op ieder gebied van elkaar afhankelijk zijn, dat kan niet meer. Beter een goede buur dan een verre vriend, maar bij DUP kijken ze alleen maar naar Londen.
Eigenlijk heb ik mede daarom altijd al gedacht, en lokaal ook uitgesproken, dat we ons niet zo druk hoeven te maken over die brexit. Die komt er niet. May gaat het niet redden en de DUP in Noord-Ierland is bezig met kenmerkende stuiptrekkingen. Maar de Noord-Ierse bevolking wil in overgrote meerderheid de situatie houden zoals die nu is: met open grenzen en vrij verkeer van mensen, diensten en goederen. Dat willen de Ieren ook. Ze bieden hun warme huis aan, hun eten, hun bier en hun muziek. Kom maar bij ons, samen één. Binnen de Europese Unie.
Misschien, nu ze hun nummertje hebben gemaakt, draait de DUP wel bij. Maar uiteindelijk wil niemand meer de brexit. Die zal verder verzanden en vastlopen in overleg, in afspraken die niemand meer begrijpt, in uitzonderingen en onhoudbare regelingen, wetten en voorzieningen. Het moment dat iedereen dat niet alleen maar inziet, maar daar ook naar zal gaan handelen, komt dan ook steeds dichterbij. Wat is er mis met voortschrijdend inzicht? Laat het volk stemmen, dus beslissen, en Ierland wordt één en in het Verenigd Koninkrijk vieren ze feest omdat ze gewoon in Europa blijven.
Einde oefening; leve de echte democratie! Of is dit nou een typisch gevalletje van wishful thinking?
Ton Westphal + No Nonsense ++ 