Eigenlijk vind ik het wel jammer dat Jair Bolsonaro in Brazilië op zijn atletische schreden is teruggekeerd. Hij vond immers dat als je gewoon een beetje goed in elkaar zit, je nergens voor hoeft te vrezen. Ook niet in tijden van COVID-19. Lekker aan het werk blijven, geld verdienen en je niet gek laten maken, was zijn devies voor 210.000.000 landgenoten.
Nu was en is deze Bolsonaro natuurlijk een gevaarlijke gek, maar soms zeggen ook de grootste idioten iets waarvan je om uiteenlopende redenen kennis mag nemen. En hij bevindt zich in goed gezelschap. Want als hij iets uitkraamt, dan vallen velen, ook veel van de mensen die zo enthousiast op hem hebben gestemd, over hem heen. Maar als iets vergelijkbaars wordt gezegd en ook nagevolgd in een land als Zweden, dan wordt daar welwillend naar geluisterd.
Ik had “Brazilië” graag willen afzetten tegen de rest van de wereld. Een soort benchmark-onderzoek, waarbij we ook Zweden dus zouden kunnen betrekken. Kijken hoe zinvol al die maatregelen zijn, waarbij allerlei bijeffecten, dus de impact, niet worden overgeslagen. Het is daarbij trouwens opmerkelijk hoe weinig eenheid Europa uitstraalt. Ieder voor zich, en God voor ons allen. Niks één Europa, één blok. Is dat niet een fraaie illustratie van het gegeven dat onder druk alles vloeibaar wordt? Europa laat zich kennen.
Terug naar die benchmark. Kenmerkend voor virale infecties is, dat ze met het verstrijken van de tijd weer overgaan. Soms is het verloop heel heftig, met vele, al dan niet dodelijke slachtoffers. Soms zijn de verschijnselen relatief mild. Dan weet je zelf(s) niet eens of je “het” hebt (gehad). En de gevolgen zijn vaak een combinatie van beide, waarbij kwetsbare mensen de grootste problemen krijgen. Natuurlijk.
Maar nu wil iedereen het weten, tot op het niveau van de individuele burger. Meten, meten, meten. Testen, testen, testen. In China spint Xi Jinping daar goed garen bij. Ik vind, eerlijk gezegd, juist dát verschijnsel erg eng. Hij maakt volop misbruik van de omstandigheden, en komt daar internationaal gezien onder diezelfde omstandigheden hoogstwaarschijnlijk nog mee weg ook. Het is voor je eigen bestwil. Maar wordt daar de gemiddelde Chinees, of het partijapparaat mee bedoeld?
Aan de ene kant begrijp ik dat we het allemaal precies willen weten, aan de andere kant zie ik de gevaren. Wéér zoveel besmettingen, de IC’s piepen en kraken. Nog maar zoveel bedden beschikbaar, terwijl we kijken naar hardwerkende medische verzorgers met mondkapjes en verder volledig gehuld in plastic. Opschakelen is het toverwoord. Angst regeert, maar vind je het gek? Ik herhaal dat angst nooit een goede raadgever is.
Wat is de zin hiervan? Waarom moet de hele wereld weten hoeveel slachtoffers en vooral: hoeveel besmettingen er waar zijn? Wat voegt dat toe? Over een paar weken is het in Europa overgewaaid, horen we steeds meer en steeds vaker over afzwakking en neergaande curves. Dan zijn de Verenigde Staten vol aan de beurt als centrum van alle medische ellende en (vele) dodelijke slachtoffers. En als het daar dan ook voorbij is, je kunt het op de kalender nakijken, dan komen we met z’n allen weer bij zinnen.
Maar het kwaad is dan wel geschied. De economie is uitgehold. Niet alleen bedrijven, maar complete naties zijn failliet. We gaan in eerste instantie wennen aan enorme werkeloosheidscijfers; er vindt absoluut en relatief een herschikking plaats op mondiaal niveau.
Mensen worden niet meer ziek door corona, maar zijn ziek geworden van corona.
Zelfmoordcijfers pieken, net als huiselijk geweld. Meer dak- en thuislozen, overal. Veel jonge kinderen hebben klappen opgelopen, waarvan in ernstige mate onduidelijk is of ze daar ooit nog, en zo ja in welke mate, overheen zullen groeien. De aantallen relaties die zijn gesneuveld worden niet meer bijgehouden. Geen beginnen aan, “en of dat allemaal komt door corona?”. Hoort u het alle kenners straks aan al die praattafels ’s avonds op de televisie al zeggen?
Ik heb het antwoord. Dat komt niet door corona, maar door ernstige onzekerheid, angst en paniek. Die slechte raadgever, weet u nog wel? Het middel bleek ernstiger dan de kwaal. Gevaar en dreiging in plaats van perspectief en nuance.
Dan kom ik terug op Brazilië en Zweden. Brazilië is dus afgevallen. Maar wat had ik graag zo’n grote samenleving over pakweg één en twee jaar – en ook nog wel de nodige jaren daarna – op bovengenoemde aspecten willen afzetten tegen min of meer vergelijkbare landen, die dus allemaal wél maatschappelijk, financieel, economisch en vooral psychologisch “op slot” zijn gegaan. Voer voor onderzoekers, uit welke discipline dan ook.
Voor nu wil ik u en mezelf troosten met Ramses Shaffy:
Zing, Vecht, Huil, Bid, Lach, Werk (thuis) en Bewonder.
Ton Westphal + No Nonsense ++ 