Jonathan Holslag. Enkele weken geleden kwam ik hem toevallig tegen bij een praatprogramma op het Belgische Canvas, dat zoals gebruikelijk behoorlijk aan het uitlopen was. Ik wilde de film zien die daarna kwam. Iets van toeval dringt zich op, want ik kende deze man – tot mijn schande, zo vind ik inmiddels zelf – helemaal niet. Maar ik was onmiddellijk geboeid door wat hij te vertellen had. Geen nieuws, want ik weet het al lang. En heb het al ruimschoots zien aankomen. Ook in mijn columns die ik nota bene ver terug, zelfs nog in de vorige eeuw voor het Eindhovens Dagblad en het Brabants Dagblad heb mogen schrijven. Driewekelijks, o.a. voor de zaterdagbijlage Geld & Werk. Maar dit gaat veel verder dan geld en werk. Het gaat om vrijheid, eigen keuzes maken, zelfstandigheid. En dat je daar wat voor over moet hebben. De cultuur van het met recht zo genoemde en geroemde Vrije Westen, waar we ons toch allemaal zo senang bij voelen? Zelf denken en zelf doen wat we willen. We hebben er letterlijk voor gevochten, een grote wereldoorlog gevoerd. Democratie en liberalisme waren de winnaars. Maar is dat ook op het einde van 2021 nog wel zo? Europa wordt ernstig bedreigd. Al die vrijheden staan onder druk, zijn straks onhoudbaar. Maar welke beleidsmakers hebben dat écht door? Wie heeft er een politiek plan? Ja, het ging en gaat over Het Gevaar van China.
Alweer negen jaar geleden – er verandert maar niets – heb ik hier geschreven over Niveau, Inzicht en Analyse. Mannen als Kishore Mahbubani, die De eeuw van Azië op zijn naam heeft staan. Misschien is dat boek voor mij wel de trigger geweest om er eens wat beter en vaker bij stil te staan. Wat er (niet) gebeurt in de wereld. Waarom, hoe en vooral ook door wie. Maar waar Mahbubani het nog vooral over economische macht heeft, haalt Holslag er militair machtsvertoon bij. Maar hij is dan ook niet alleen afgestudeerd in Internationale Betrekkingen, maar ook in Defensie en Geopolitiek. Tien jaar geleden is de inmiddels veertigjarige Holslag nota bene gepromoveerd op “Een onderzoek naar de limieten van de economische en militaire macht van China”. Kijk, dan zul je er wel verstand van hebben. Want bij mij was het destijds, en nog altijd, “alleen maar” intuïtie, opgevolgd door iets van een poging tot logisch nadenken. Blijven kijken en luisteren, bijvoorbeeld nu weer naar Holslag. Zij die er werkelijk verstand van hebben, en niet alleen maar lopen te schreeuwen, te schelden en verwijten rond te strooien. De beste stuurlui staan zoals altijd aan wal, maar Mahbubani en Holslag durven de Chinese Zee en zelfs de Stille Oceaan over te steken.
EEN BEKENDE BELG
Na dat interview op Canvas, werd Holslag voor mij een Bekende Belg. Zo hier en daar duiken interviews met hem op, ook in Nederland. Op basis van zijn boek Van muur tot muur vinden de media hem wel een beetje interessant geworden. Onderschatting, en dat is ook volgens de schrijver zelf nu juist zo Europees. Op 17 oktober laat hij Hans van Zon in het Algemeen Dagblad het volgende optekenen:
De Chinezen willen Taiwan erbij pakken en de kans is klein dat dat op een vreedzame manier gebeurt. Hoe meer China hamert op hereniging, hoe meer Taiwan zich schrap zet. De Chinezen zullen het militair inlijven als ze daar klaar voor zijn. Zover is het nog niet, maar de militaire opbouw gaat supersnel. China zal niet zozeer het verschil maken met bijvoorbeeld vliegdekschepen. Waar zij vooral een overwicht mee zullen hebben, zijn raketten, cyberwapens en onderzeeërs die relatief moeilijk te vinden zijn voor de Amerikanen. Het plan van de Chinezen is om de komende tien jaar vooral nucleaire onderzeeërs te bouwen zodat ze permanent aanwezig kunnen zijn in de Stille Oceaan en de Amerikanen daar kunnen wegduwen van Taiwan. Maar eerst willen ze nog economisch blijven groeien om grote militaire macht te kunnen opbouwen. Om ook zijn nieuwe Lange Muur, de beschermingswal van twee eilandenketens in de Zuid-Chinese Zee verder uit te rollen. En dan Taiwan te pakken. Met groeiend nationalisme aan twee kanten loopt de botsing van de grootmachten niet vreedzaam af. Ik ben er bijna zeker van dat het een keer zal gebeuren. Dan blazen de Chinezen westerse vloten met kernonderzeeërs en raketten ondersteboven. De VS hebben nu niet voor niets besloten om Australië (met de Aukus-overeenkomst) te voorzien van kernonderzeeërs.
OK, dat is dus een toekomstvisie die de hele wereld aangaat. Maar hoe zit het dan, wat meer specifiek, met Europa? Toch ons eigen stukje grond en vooral: samenleving?
De ideeën van Jonathan Holslag zijn zo helder en krachtig, dat dit stukje daar sowieso te klein voor is. Onvoldoende podium ook. Maar ik wil het desondanks toch zeker niet hier bij laten, en dus ga ik zo meteen nog even een vervolg schrijven. Want was het niet al de Joodse filosoof en psycholoog Moritz Lazarus, die in de negentiende eeuw vond dat elke revolutie wordt begonnen door idealisten, vervolgens wordt voortgezet door vernielers en uiteindelijk wordt beëindigd door een tiran? Europa heeft na het bekende Vrijheid, gelijkheid en broederschap nu te maken met grote vernielzucht, maar dat komt dus straks.