Bij Jonathan Holslag, de Belgische wetenschapper en publicist, gáát het dus ergens over. Hoe inspirerend en leerzaam is dat? In mijn vorige stukje heb ik opgebiecht dat ik hem veel te laat heb leren kennen, nota bene bij toeval. Het draait bij mij vaak om gevoel. Iets zien aankomen, gewoon. En dan in de loop van de tijd toetsen of je toen goed zat, en nu nog steeds “goed zit”. Het combineren van mensen, zaken en gebeurtenissen. Wat ze zeggen, hoe ze doen, nieuwe dingen en dat wat verdwijnt en wat er al dan niet gebeurt. Zoiets dus. Ik kan u zeggen: dat is zeldzaam fascinerend. De loop van de geschiedenis, niet alleen op internationaal niveau maar ook gewoon voor je eigen deur. Ik neem daar de tijd voor, die ik gelukkig ook ter beschikking heb. Zo beschouwd wordt zoiets als Facebook of LinkedIn, die bij elkaar overigens in tijdsbesteding 1,19% van al die ervaringen uitmaken, nog interessant ook. (Ik heb het net uitgerekend op mijn zakjapanner.) Aan Twitter en zoiets als WhatsApp doe ik niet mee. Dat geeft lucht.

Ik heb al enkele tientallen jaren een slinkend vertrouwen in het werelddeel dat we Europa noemen. Decadent, gedegenereerd, oppervlakkig en slechts gericht op consumptie en uiterlijk vertoon. Keeping up Appearances. Geen rolmodellen in het openbare leven, met name de politiek. Het vertrouwen van de burgers in instituties, bestuur en politiek is schrijnend. En het wordt alleen maar nog minder, over de hele linie. Ondertussen ging het dagelijkse nieuws eerder dit jaar in een land als Ierland, maand in/maand uit over het vanwege corona al dan niet toestaan van ‘indoor dining’. Dat was hetzelfde als in Nederland, waar iedereen zich druk maakte over de opening van de terrassen. Daar draaide de maatschappij voornamelijk om. Energie, tijd, talent en aandacht verdampen in het lege niets.
Daarnaast hebben ‘we’ het, vooruit, ook over milieu, klimaat en natuurlijk “inclusiviteit”. Politieke correctheid is niet meer trending, maar al wel volledig geïncorporeerd. Je weet niet beter meer. Maar mijn auto moet nu in het stopcontact, mijn wekelijkse biefstukje is taboe, dagelijks een beker melk is vragen om klimaatproblemen. Vrouwen zijn precies hetzelfde als mannen en omgekeerd. LHBTIQ++. Allemaal normaal, niet naar kijken, niets van vinden, laat staan zeggen of schrijven. De ecofeministische samenleving las ik laatst ergens. Ik vond het wel aardig gevonden. Enzovoort, en zo verder.
En dan komt Jonathan Holslag met zijn boek Van muur tot muur:
Geen samenleving kan floreren wanneer haar muren overeind staan, maar haar moraal in duigen ligt. Europa is een partij die er niet toe doet.
Uit het interview van Hans van Zon in het Algemeen Dagblad:
Je kunt de muren rond Europa nog zo sterk maken, als de samenleving daarbinnen zwakker wordt, zal je vroeg of laat worden overrompeld. In de wereldpolitiek geldt het recht van de sterkste. Macht is vrijheid. Verlies je de macht, dan verlies je de vrijheid. Dan moet je je aanpassen aan anderen.
Hoe ziet de wereld er in 2030 uit, zo vraagt Van Zon hem tot besluit:
Door de opkomst van China, door interne verzwakking, de onzekerheid rondom, door de veiligheid over te laten aan anderen wacht Europa eenzelfde lot als het Romeinse Rijk en oude Chinese keizerrijken.
Dat is dus al over acht jaar. Lekker dan.
Maar wij hebben Rutte. Die loopt zich al warm voor een baantje in datzelfde Europa door bij wisselende gelegenheden enkele Oost-Europese collega’s de maat te nemen. Daarmee trek je de nodige aandacht in de lidstaten, die straks op je moeten gaan stemmen. Hij, die zelf zo onbetrouwbaar is als de ratten. Maar die intussen ook wel weet dat zijn vierde kabinet opnieuw een gedrocht zal worden. Visioenen over De Nacht van Kaag dringen zich op.
Hij past buitengewoon goed in tijd en plaats. De Grote Vernieler. Neergang en verval. Rokende puinhopen. Onkunde en verlies. Ik herhaal: zeldzaam fascinerend. Toch een goed gevoel waarmee ik deze twee deeltjes afsluit, al zou je dat als egoïstisch mogen beschouwen. Soit.