DE HOOGMOED VAN VLADIMIR POETIN

Natuurlijk schreeuwt de hele wereld moord en brand. Aleksej Navalny is dood. Vermoord door Vladimir Poetin. Dat is natuurlijk ook vreselijk, maar helemaal niet zo raar. Navalny kon het weten toen hij op 17 januari 2021 landde in Moskou. Of hij het ook echt wist, of zichzelf groter achtte dan Poetin zelf, daar twijfel ik aan. We zullen het nooit weten. Steun van de internationale gemeenschap, support van de vrije wereld en tientallen miljoenen fans zullen je niet redden uit de klauwen van Poetin. Als je denkt boven die wet te staan, dan ben je ernstig naïef.

Eigenlijk heeft het nog best lang geduurd. Poetin heeft hem drie jaar aan een lijntje gehouden. Met hem gespeeld. Nu volg ik Poetin al een kleine 25 jaar, een kwart eeuw waarin hij mij steeds meer is gaan fascineren. Niet alleen de schurk zelf, maar ook hoe de rest van de wereld met hem omgaat. In Rusland zelf bijvoorbeeld, in de buurlanden en veel verder weg. De Verenigde Straten en natuurlijk Europa. Poetin kon nog zo serieus zijn, waar en wanneer dan ook, “we” hebben hem te lang nooit serieus genomen. Bang voor koude voeten, heb ik dat na de annexatie van de Krim genoemd. Pappen en nathouden, de-escaleren. Dat waren tot 24 februari 2022 de werkwoorden. We gingen over tot de orde van de dag.

Inmiddels kan dat niet meer. Het is te laat. Poetin verliest niet. Oekraïne is ten dode opgeschreven. Als je deze site een beetje bijhoudt, dan zal dat geen nieuws zijn. Maar hoe zit dat dan met Moldavië, en zal hij het wagen om – pak ‘m beet – Estland onder de voet te gaan lopen? Oekraïne binnenvallen? “Zal nooit gebeuren!” Zo ver zal hij niet gaan, met grote stelligheid door alle mogelijke kenners van de daken geschreeuwd. Inmiddels zijn we met z’n allen weer wat wijzer geworden. Poetin durft. Hij is geobsedeerd, de macht en het grondgebied van de oude USSR moet worden teruggewonnen. Zo hoorde ik gisteren in Buitenhof van mensen die het kunnen weten.

Trouwens, na lange tijd weer een hele uitzending van Buitenhof gevolgd. Ben inmiddels gewend geraakt aan de fragmenten, zodat je de niet interessante gasten kunt skippen. Dat zijn er door de weken en maanden heen nogal wat, niet interessante gasten. Dat slaat in mijn geval vooral op Nederlandse politici. En toen ik begreep dat Jaap de Hoop Scheffer alwéér aanschoof, hij heeft daar een abonnement en geniet er zelf het meeste van, dacht ik: die slaan we over. Bleven Derk Sauer, Tom-Jan Meeus en Bill Browder over. De laatste online geïnterviewd op zijn saaie hotelkamer in München, waar hij aanwezig was voor de jaarlijkse internationale veiligheidsconferentie.

Navalny, Rusland en voor Meeus hoe het nou verder moet in Den Haag. De moeite waard, deze drie gasten hebben altijd wel wat te vertellen dat hout snijdt. Koffie, kijken en luisteren. En, tot mijn plezierige verbazing, zelfs De Hoop Scheffer was dit keer het luisteren waard. Ik heb helemaal niks weggedrukt, maar zat juist gebiologeerd in het programma.

Zo kregen we van hem, dit keer zonder bekkentrekkerij en onrustbarend ernstig, een gedenkwaardige analyse van het kwaad dat Poetin heet en de rol daarbij van het westen. “Europa is door de wekker heen geslapen.”

Geen optimistische verhalen, zelfs geen sprankje hoop. Diepe droefenis, met tot grote ontsteltenis van Twan Huys – die overigens weer uitstekend op dreef was – Sauer zelfs in tranen.

Eén van de redenen om te gaan kijken was, of ik van iemand zou horen waarom Poetin nou juist afgelopen vrijdag Navalny heeft vermoord. Lees daar verder ook niets over, deze timing een paar weken voor de nepverkiezingen in eigen land. Hij had net zo goed even kunnen wachten, hou hem gerust nog maar een jaar, of twee, of drie, aan dat touwtje. Zo kun je ook demonstreren dat je de sterkste bent, daar is (nog) geen moord voor nodig. Neem niet het risico dat er door zo’n ontwikkeling iets onverwachts gebeurt, op de pleinen van Moskou en Sint-Petersburg of in het buitenland. De Hoop Scheffer had daar wel een mening over. Het is de perfecte demonstratie van Poetin: ik heb volledige controle.

Daarmee werd mijn idee bevestigd.

Zie mij, ik durf, ik kan en ik doe. Jullie, stelletje decadente onbenullen, zitten allemaal politiek correct te kletsen in München. Daar, in Hotel Bayerischer Hof, waar ik op 10 februari 2007 al precies heb gezegd waar ik aan denk, en wat ik sinds mijn toespraak daar, op diezelfde conferentie, aan het uitvoeren ben. Maar wat jullie nooit serieus hebben genomen. Nog sterker, ik ben niet meer welkom. Oekraïne loopt inmiddels op rolletjes, straks de verkiezingen met een monsteroverwinning. Ik word niet echt geraakt door al die sneue boycots van jullie. Andere partners genoeg. En nu even dit, zoiets als een kers op mijn eigen slagroomtaart.

Over timing gesproken. Het is allemaal geen toeval.

Maar dat alles is meteen de positieve kant van deze moord. Hoogmoed komt voor de val. Ken je klassieken. Maar daar is ‘Ik, Vladimir Vladimirovitsj Poetin’, geobsedeerd als dat hij is, even aan voorbijgegaan.