Och meneer, u moest eens weten. Ik doe dit werk al zo lang, op allerlei verschillende plekken. Dat heeft ervoor gezorgd dat ik een paar keer op de ic heb gelegen, dat mijn lijf vol met littekens zit, maar ook dat ik er nog steeds ben. En weer hier sta. Want ik ga het niet opgeven.
De man was ouder dan ik, en er kwam midden in de nacht iets op gang. Alsof we beiden in de knisperende helderheid van de vroege ochtendzon stonden. Nog maar een paar uurtjes. Helderheid, zeggen waar het op staat en gelukkig ook begrip. In plaats van discussie. Altijd maar weer die discussie. Want die had hij net achter de rug. Nou ja, discussie. Fysieke uitdaging. “Het zijn altijd Marokkaantjes, nooit anderen. Die klimmen dan over het hek en dagen je uit. Ieder woordje dat ze gebruiken wordt voorafgegaan door het k-woord, u kent dat wel. K dit en k dat. Het houdt niet op, meneer. Ik snap er niks van, want ze zijn hier toch geboren en opgegroeid. Maar jezelf een beetje aanpassen, normaal gedrag en integreren? Dan loop je naar ze toe, want ik sta hier omdat het tijdelijk douaneterrein is, ze mogen hier niet zijn. Nee, bang ben ik niet. Nooit geweest ook. Ik heb hier mijn opleidingen voor, en ik wil u nog wel wat vertellen over wat ik allemaal heb gedaan. Ingehuurd door captains of industry, met een wapen op zak. Altijd beveiligen, omdat ze altijd gevaar lopen. Je wilt niet weten hoe sommige mensen 24 uur per dag worden bedreigd.’
Hij wilde niet opscheppen, stond voor zijn taak. En dus zijn die ‘Marokkaantjes’ gewoon weer terug over dat hek de openbare weg opgestuurd. Want hij kon dan wel een zeventiger zijn, maar was fysiek en mentaal op de goede manier aanwezig. Respect voor gezag hoeft deze man niet af te dwingen.
We kwamen in gesprek, omdat ik wilde weten waarom de ‘Amsterdam’ van Holland America Line hier aan de kade lag, nota bene de Holland Amerikakade. Kennelijk zonder één passagier aan boord. Het had iets naargeestigs. Want de Amsterdam was toch onlangs noodgedwongen verkocht? En die lag hier in de nachtelijke stilte, nog in de originele kleuren van de HAL. Aan de voet van de Erasmusbrug. Thuis. Een afscheid? Zet maar gerust een uitroepteken.
“Het doet iets met me, meneer. Ik moet de hele tijd denken aan mijn grootvader; heeft zijn hele leven bij Holland Amerika gewerkt. Hij moest eens weten, zou zich omdraaien in zijn graf. Vorige week heb ik hier gezeten omdat toen de ‘Rotterdam’ hier lag. Hetzelfde verhaal.” Hij wreef twee keer kruiselings zijn beide handen, oftewel klaar en afgewerkt. “Maar die schepen zien er niet meer uit, hoor. Al dat roest aan de buitenkant, niet meer bijgehouden. En dan moet ik weer denken aan mijn grootvader. Ik krijg het niet uit mijn gedachten.”
Ondertussen keek ik naar Hotel New York, amper honderd meter verderop. Mijn eigen vader had daar ooit gesolliciteerd, toen het nog het hoofdkantoor was van die prestigieuze maatschappij die zo bepalend voor Rotterdam was, en eigenlijk ook nog altijd is. Hij werd aangenomen. De tafels leegruimen, daar schaamde hij zich niks voor, en later opgeklommen tot purser bij de HAL. Het heeft mijn opvoeding voor een groot gedeelte bepaald.
De ‘Amsterdam’ stond ingepland om straks in het nieuwe jaar aan haar zoveelste wereldcruise te gaan beginnen. Een zeer geliefd schip, zusje van de ‘Rotterdam’ waarmee Milia en ik vooral ook vanwege sentimental reasons de eenmalige, klassieke herinneringsreis Rotterdam-New York hebben gemaakt. Bijna op de kop af negen jaar geleden. Aan deze zelfde kade.
Het Brits/Amerikaanse Carnival, want “de Holland Amerika Lijn” bestaat al veel langer niet meer, moest zeer onlangs in één keer niet alleen de ‘Amsterdam’ en de ‘Rotterdam’, maar ook nog de ‘Veendam’ en de ‘Zaandam’ verkopen. Alsof het maar niks is, de harten van vele tienduizenden huilen. Passagiersvaart is emotie, en dat met zo’n geschiedenis. Om in coronatijd, waar de maandelijkse tekorten in miljarden worden geteld, het hoofd waar mogelijk nog enigszins boven water te houden. De wereld is binnen enkele maanden enorm veranderd, en we zijn met name waar het gaat om het dragen van de groteske gevolgen nog lang niet klaar.
We namen afscheid, de beveiliger en ik. Ik wilde terug naar huis, maar ook weer snel terugkomen. Want dit was wel een paar foto’s waard. Niet dat ook mijn hart huilde, alhoewel ik veel met “liners” heb, maar het plaatje in het moment vond ik bijzonder genoeg.
De ontmoeting, dat schip en de omstandigheden daar omheen. Buitengewoon en veelbetekenend.
Ton Westphal + No Nonsense ++ 