We hadden het over de actualiteit. In Nederland, maar ook wereldwijd. Wat er (niet) gebeurt. En hoe dat komt. Als het dan toch over de staat van de mensheid gaat, dan kom ik vandaag niet heen om het nieuws uit India. Moeder Teresa wordt van regeringswege pardoes een terroristische organisatie, die vijandelijk wordt gesteund door buitenlands geld. En dat op Eerste Kerstdag. De foto die NRC bij dat bericht publiceert, is voor mij op het scheiden van de markt misschien wel dé nieuwsfoto van 2021. Inmiddels waren drie dagen daarvoor in Hong Kong alweer zes mensen opgepakt, waaronder enkele journalisten. Omdat ze zoiets als ‘het vrije woord’ belangrijk vinden, en dat ook uitdragen. Maar dat willen de machthebbers niet. Die zijn het alleen met je eens als je hen gelijk geeft: religieus en politiek. Macht, dwang, verbod en straf. Geen begrip. Het failliet van de empathie. India, China en Rusland. Dat gaat om meer dan drie miljard mensen.
Maar ik wil het terugbrengen naar mezelf. Eén tussen 8.000.000.000 anderen. Empathie is immers niet geïnstitutionaliseerd. Zo op het eind van het jaar en in het kader van deze driedelige serie, mag het wel een keertje over mij gaan. Alhoewel deze hele blog natuurlijk sterk persoonlijk is, maar dat wil niet zeggen dat “ik” altijd het middelpunt ben, of wil zijn. Maar nu even wel.
De kersttijd. Kaarten of berichtjes. Een enkel telefoontje. Of niet. Eén van de weinigen die mij begreep en dus in deze tijd even opbelde met de opmerking “dat je waarschijnlijk niet zit te wachten op zo’n lullig kaartje”, is dit jaar overleden. Dat bedoelen ze dus met de algemeen aanvaarde opmerking dat als je ouder wordt, je steeds meer naasten en geliefden om je heen ziet wegvallen. Hij is daar een voorbeeld van. Voor de rest valt het gelukkig mee aan deze kant. Als het al gebeurt, wat in de tijd toch onvermijdelijk kan worden, dan heb ik mijzelf voorgenomen om nooit eenzaam te zijn, hooguit nóg sterker alleen. En je kunt natuurlijk heel oud worden, zoals bijvoorbeeld acteur Harvey Keitel die met zijn 82 jaar een zeer tot de verbeelding sprekende Meyer Lansky neerzet.
Kijk, dat zijn de voorbeelden. Lansky zelf stierf als kettingroker trouwens ook pas op zijn tachtigste. De man was allesbehalve heilig, maar wel heel slim en onderscheidend in het milieu. Hij begreep de processen en was meer dan zomaar een halve filosoof met zijn bespiegeling, dat het niet erg is om geen geld te hebben. Al je geld verliezen, daar kom je overheen. Je gezondheid verliezen, daar kan misschien nog wel wat aan gedaan worden. Maar als je jezelf verliest, dan ben je pas echt reddeloos verloren. Je moet nooit je eigen persoonlijkheid opgeven. En Lansky kon het weten.
Dat heb ik ook na 5 juli 2019 niet gedaan. Blijf jezelf, ook na de dood van je levenspartner en meer. Milia. Heb eerder hier geschreven dat ik in de maanden daarna onbegrijpelijk veel heb geleerd. Maar in de loop van deze 2½ jaar heb ik ontdekt dat ik vooral mijzelf veel, heel veel beter heb leren kennen. Het is een bijna alles verhelderend inzicht in het voorafgaande. Waarom ik ben wie ik ben. Dankzij of ondanks. Met naam en toenaam, inclusief – waar en wanneer dan ook – de locaties met vaak ook zelfs de tijden van de dag. De setting, de meubels, dat bedrijf, dat ene schilderij aan de muur of die foto op de commode. Die televisieavond, bijvoorbeeld de oudejaarsconference van Wim Kan. Dat gesprek, de ruzie, die ontmoeting of anders wel het vertrek. Daar konden geen 65 jaren tegenop, alles gepropt in 30 maanden tot nu toe. Het gaat verder dan fascinatie. Om nog net niet te zeggen dat ik er gelukkig van word. Maar het helpt wel.
Niet iedereen die je kent reageert na een bericht van het overlijden van Milia. Dat is al zoiets. En naast het meest gehoorde “heftig”, gebeurt er verder weinig tot niets “aan de andere kant”. Het is óók een reactie om gewoon niks meer op een eerlijk antwoord te laten horen, zoals die zakelijke relatie uit het verleden die je even ergens voor nodig heeft en per mail vraagt hoe het met “jou en Milia” is. Of dat verre familielid, die na de melding van Milia’s dood slechts, maar onmiddellijk, een bijtend verwijt klaar heeft. Omdat ik haar niet had uitgenodigd voor het afscheid, en dat ze ook geen kaartje had ontvangen. Uitleg helpt dan niet meer. Boos in plaats van begrip. Zoals zo vaak, overal. Nooit meer contact. Over en sluiten.
Mensen vinden je even zielig, maar na een paar maanden moet je weer sterk zijn en is alles vergeten. OK, ik ben wel sterk, maar niet zo vergeetachtig. Integendeel. Maar ik begrijp het wel. Die dertig maanden zijn meer dan louterend geweest. Ben echt benieuwd wat er nog gaat komen. Tijd genoeg, met een knipoog naar Keitel en Lansky.
Ton Westphal + No Nonsense ++ 