Op paaszaterdag 2009 is in het Eindhovens Dagblad een interview van Chris Paulussen met Ton Westphal verschenen. Vanzelfsprekend willen we u dat niet onthouden. Daarom is dit enige tijd gepubliceerd geweest op de site van No Nonsense Consultancy, maar daar inmiddels verwijderd willen we een en ander hier graag archiveren.
Om te beginnen is het goed om eventuele misverstanden uit de weg te ruimen. Dat zijn boek ‘Menschen sind gesellige Tiere’ niet verkocht wordt, doet Ton Westphal uit Valkenswaard niet zo veel. Veel erger vindt hij dat het niet gelezen wordt. “Dit is geen commercieel verhaal”, zegt hij. “Mijn boek is een aanklacht tegen het feit dat in ons land consequent de verkeerde mensen benoemd worden in belangrijke functies.” Daarmee zijn we meteen bij de kern van de zaak. Westphal struint al dertig jaar de arbeidsmarkt af naar de beste krachten voor zijn opdrachtgevers. “Vanuit mijn ervaring met werving en selectie zie ik nationaal dingen fout gaan. De woede en frustratie daarover, dat is mijn boek. Mijn vrouw zegt vaak dat ik me niet zo druk moet maken. Maar dan zit ik naar het journaal te kijken en loopt het toch weer over. Daarom ben ik zo blij met Barack Obama. Dat is een ‘once in a lifetime’ kandidaat voor het presidentschap van de Verenigde Staten. Hij voldoet aan het hele plaatje. Hij heeft een gelijkmatige invloed op mensen. Hij kan mensen samen brengen. Toen ik hem zag en hoorde spreken bij de aanvaarding van zijn nominatie, heb ik een traantje weggepinkt. Dat soort leiderschap heeft de wereld nodig.”
“Ik weet zeker dat ergens in Nederland ook een Obama te vinden is. Ik zou al tevreden zijn met iemand die vijftig procent van Obama heeft. Maar wie krijgen wij? Balkenende, Bos, Rutte. Woutertje Bos loopt het liefst achter de kinderwagen. Ik heb er niks op tegen dat hij veel meer een ‘family man’ is, maar wordt dan geen vice-premier. Bos zou ook nooit onder Balkenende gaan dienen en hij zou nooit een stropdas dragen.”
“We hebben in Den Haag iemand nodig met niveau, met uitstraling. Een vent. Balkenende leeft op de afstandsbediening van zijn mannetjesmaker. Hij kan zes stropdassen aantrekken, dan is hij nog geen vent. En de oppositie heeft niemand klaar staan om het over te nemen. Rutte had ergens personeelsfunctionaris moeten worden. En Wilders is natuurlijk ook geen alternatief. Mijn bezorgdheid komt voort uit mijn professie. Ik wil daar de mores van recruitment op los laten. Ook daarom is Obama mijn man. Hij zoekt voor zijn team de beste specialisten. Dat lijkt vanzelfsprekend. Maar wat doet Woutertje? Hij heeft nog een vrouw nodig voor het kabinet en belt Ella Vogelaar op. Maria van der Hoeven zit op Economische Zaken, een onderwijzeres. Geen wonder dat EZ het ministerie van spek en bonen wordt genoemd. Op Sociale Zaken zit Donner, een jurist. Van Middelkoop is blij dat hij nooit in het leger is geweest, dus die krijgt Defensie. Ze zijn allemaal benoemd om politieke redenen.”
“Ik heb van een aantal bewindslieden de cv’s bekeken. En ik heb me afgevraagd of ik ze op grond daarvan, voor welke functie dan ook, überhaupt zou uitnodigen.”
De blik van Westphal is veelzeggend. “Als ik opdracht krijg om een hoofd financiën te zoeken, hoef ik niet aan te komen met een kandidaat die werktuigbouwkunde gestudeerd heeft. Een secretaresse laten we een psychologische test doen en een dagje meelopen, voordat ze benoemd wordt. Louis van Gaal voert sollicitatiegesprekken en bezoekt spelers thuis om een goede indruk van ze te krijgen. Zo kan het dus ook. Waarom benoemen we Dick Berlijn niet op Defensie? Die is nog te jong om achter de geraniums te zitten. En waarom wordt Nout Wellink geen minister van Financiën?”
Het komt allemaal terug in zijn boek. De hoofdpersoon Arthur van der Velde – het alter ego van Westphal – is ook op zoek naar de beste kandidaten voor vacatures. Ook hij trekt van leer tegen gebrek aan ambitie en verregaande incompetentie. De titel ‘Menschen sind gesellige Tiere’ is een verbastering van een van de eerste zinnetjes Duits die hij op de Mulo leerde. Het slaat op kuddegedrag. Net als Westphal ziet Van der Velde niets in erfopvolging. Hij heeft het te vaak fout zien gaan in het bedrijfsleven. Ook met ‘chocoprins’ Willem Alexander zal het dus niks worden. Nee, dan Máxima. Zij heeft alles wat haar man mist, charisma, intelligentie, charme. Een knap staaltje werving en selectie. “Alle lof voor de koningin die dat heeft bekokstoofd”, aldus Westphal/Van der Velde. En: “Máxima for president.” Aan de tirade komt pas een einde als Van der Velde bij zijn zoektocht naar een bedrijfsmanager stuit op Hans Kaabel. In hem herkent hij de ideale premier. De Nederlandse Obama. Van der Velde kan weer leven, ademen, werken. Hij hoeft niet meer elke keer boos te worden als hij naar het journaal kijkt. Die rust is Westphal niet gegeven. Hij hoopt nog een keer door te dringen tot Pauw & Witteman en Nova. Een tweede boek zal er vooralsnog niet komen. “Ik denk dat ik in plaats daarvan dan maar psychologie ga studeren.”
Ton Westphal + No Nonsense ++ 