ZORGVULDIG

Oude column van 19 januari 2001, gepubliceerd in het Eindhovens Dagblad en het Brabants Dagblad. Zie dit stukje voor een verantwoording van het hoe en waarom.

“U moet eens opletten hoe vaak het begrip “zorgvuldig” in de mond wordt genomen. We kunnen het steeds vaker horen en we kunnen het steeds vaker lezen. Maar zodra mensen het hebben over “zorgvuldig”, dan moeten we gaan oppassen.

“Zorgvuldig beleid”, “na zorgvuldige afweging”, “zorgvuldig onderzoek” en “zorgvuldige regelgeving”. We worden er mee dood-gegooid. Bah, ik word inmiddels dood-ziek van dat woord. En dat is gelukkigerwijs figuurlijk bedoeld, want vele mensen in Amsterdam-Zuidoost, Enschede en nu weer Volendam zijn er letterlijk dood aan gegaan en dood-ziek van geworden. Hoe kan dat toch allemaal gebeuren? Een vliegtuig valt zomaar uit de lucht. Midden op een woonwijk en zelfs dwars door een flat. Dat is zeker nog niet het hele verhaal. Er zou zich ook nog van alles dat niet pluis is aan boord bevinden. “Mysterieuze mannen in witte jassen”, u weet het vast nog wel. Enge ziekten, allerlei gekke verschijnselen en een minister die geruststellend beweert dat “het lichaam een groot zelfherstellend vermogen” heeft. Dat is dan mooi meegenomen…

Enschede. Meneer Oosting leidt het onderzoek. En die kan er wat van, is boven iedere verdenking verheven. Het heeft even geduurd, maar uiteindelijk zijn de conclusies “dodelijk”. Het schijnt zo te zijn dat er niet langs elkaar heen is gewerkt, maar helemaal niet. Met andere woorden: er is NIET gewerkt. Ambtenaren – locaal, provinciaal en landelijk – werken niet langs elkaar heen. Zelfs dat ware nog te mooi. Ze werken NIET. ZE DOEN NIETS. Ik zie de rouwstoet nog voor me, met de notabelen voorop. Het gezicht op ellendig, de lichaamstaal schreeuwt ach en wee. De premier spreekt het volk toe en zegt er “kapot” van te zijn. Het onvermijdelijke gironummer wordt geopend. Wat is het verschil met “Volendam”?

Praten, praten, praten. Maar iedereen weet allang wat er is gebeurd. Als het kalf is verbrand, dan sluit men de stal. Maar is dat wel zo? Wat is er daadwerkelijk voor actie genomen na Amsterdam-Zuidoost? En wat gaat er gebeuren met de conclusies van Oosting? Eén ding weet ik zeker: er zal over worden gepraat, gepraat, gepraat. En ook hier zullen we horen dat dat “zorgvuldig” gebeurt. Nooit meer Enschede, en natuurlijk straks ook nooit meer Volendam. Gelooft u het?

De pers spring op iedere ramp. En zo hoort het ook. Cameraploegen rijden af en aan. De studio-deskundigen staan in rotten van zes voor de poorten van Hilversum. En toen? Er zijn grote stukken van het land waar u uw auto niet meer mag wassen. Dat is slecht voor het milieu. We scheiden ons afval bij het leven. Een beter milieu begint immers bij jezelf. Ook in regelgeving zijn we gidsland. Maar wie controleert al die regels? En vooral: wat zijn de consequenties als ze worden overtreden? En pak dan niet Jan Modaal die zijn Opeltje de wekelijkse wasbeurt geeft. Waar is die held, die al die burgemeesters aanpakt? Of die de hoogstverantwoordelijke midden op het Binnenhof aan de schandpaal nagelt? Ik zou zeggen: breek du-moment al die carrières af van hen die uiteindelijk wel verantwoordelijk zijn, maar die de verantwoordelijkheid niet zelf nemen. En dat zullen we in dat geval dan uiterst zorgvuldig ter hand nemen.

In het bedrijfsleven zijn onvergeeflijke missers ook onvergeeflijk. Dan stap je op of je krijgt de zak. Heel simpel. Binnen de overheid kan men zich nog steeds ziekmakend falen permitteren. We praten, praten, praten er heel zorgvuldig overheen. Dat is dodelijk, voor mensen en voor de democratie. Dat is één van de verschillen tussen Beursplein 5 en het Binnenhof.”