De belofte dat ik nog even zou terugkomen op het Joep-syndroom, wil ik bij deze inlossen. Van den Nieuwenhuyzen, die vorige week is veroordeeld tot 2 ½ jaar cel vanwege oplichterij en wat dies meer zij. Dat gebeurt in Nederland niet zomaar.
De man zelf schildert zichzelf desondanks af als een ethicus die zijn mensen altijd op de eerste plaats zet. Zo ongeveer komt hij in ieder geval graag over. Hij heeft de media hard nodig in zijn operette. Maar ik herinner me in dit verband een bizar dossier, dat mij begin 2000 is toegestuurd door een mevrouw die haar man had verloren nadat scheepswerf Verolme in Heusden de poorten had moeten sluiten. Ook al zo’n succesverhaal van de bedrijvendokter Van den Nieuwenhuyzen. Operatie geslaagd, patiënt overleden.
Op individueel niveau was dat hier zelfs letterlijk het geval. Lees en huiver.
Die mevrouw had mij inzage gegeven in een ordner met correspondentie tussen haar man en Van den Nieuwenhuyzen, omdat ik toentertijd onder de titel “Carrière” columns schreef in het Eindhovens Dagblad en het Brabants Dagblad. Ze was geraakt door mijn stukje met de titel “Afscheid nemen” in het ED van 18 februari 2000. Het kwam er kort gezegd op neer, dat haar man letterlijk het licht had uitgedaan op de scheepswerf en in die hoedanigheid ook nog even de laatste post en zo naar het postkantoor had gebracht. Daar waren wat kosten uit voortgekomen, voor de postzegels. Hooguit enkele tientjes, maar de man wilde die wel terughebben. Al was het alleen maar uit principe. En toen begon het. Het is al lang geleden, dus ik weet het allemaal niet meer precies, maar vele brieven zijn op en neer gegaan tussen Brabant en Curaçao. Ik heb ze mogen lezen. Die toch zo charmante, sociaal bevlogen en empathische “Joep” weigerde evenwel hardnekkig om die paar centen terug te betalen. Ik weet nog dat ik toen dacht dat de tijd en alle energie die hij en/of zijn medewerker(s) in die brieven had gestopt, vele malen meer moet hebben gekost dan die paar lullige guldens. Wat drijft zo’n man om zo ver te gaan richting een loyale werknemer?
In ieder geval hield hij zijn poot stijf. En die trouwe, laatste werknemer die was overgebleven uit het faillissement, kon fluiten naar zijn geld. Volgens zijn weduwe had hij dat zó onrechtvaardig gevonden, na al die jaren en al die inzet, zelfs tot en met de sluiting, dat hij er letterlijk aan onderdoor is gegaan. Met als einde de dood.
De krant heeft dit toen niet opgepikt, en ik was maar een columnist. Ik heb de stukken teruggestuurd. Ik meen wel dat ik die mevrouw destijds het idee aan de hand heb gedaan om naar een andere krant, of de televisie te gaan. En heb er nooit meer wat van gehoord.
Maar het kwam vorige week wel weer helemaal terug.
Ik ben in mijn archief gedoken om die column terug te vinden. Maar met dat stukje kwam nog zo veel meer bovendrijven. Lezen, lezen, lezen. Verrek, dat is inderdaad al langer dan dertien jaar geleden, en dat is nóg ouder… Weer: lezen, lezen, lezen. Uit eigen werk. En goh, wat is er toch weinig of niets, maar in een enkel geval juist heel veel veranderd. Ik weet het, zelfs in de middeleeuwen en ver daarvoor waren mensen ook al mensen. Toen zopen ze zich ook al te pletter, gingen ze vreemd en moordden ze elkaar ook al uit. Ze logen, ze stalen, ze deden aan oplichterij (net als Van den Nieuwenhuyzen). En “hoer”, als we het toch over werk hebben, is het oudste beroep ter wereld, toch? Er verandert in zijn algemeenheid niet zoveel. Alleen de gadgets zijn van pijl en boog en een bewerkt berenvel, opgeschoven naar een navigatiesysteem en een smartphone. Ja, we gaan vooruit.
Hoe dan ook, het leek me een aardig idee om vanaf vandaag, 1 augustus 2013, hier voortaan iedere donderdag een oude column te plaatsen, te beginnen met “Afscheid nemen”. Tot het eind van dit jaar, dus op Tweede Kerstdag de laatste. Uit de oude doos. Dan kunt u zelf, in 22 afleveringen, lezen dat er niets verandert op en rond de arbeidsmarkt. En dat goede mensen altijd al schaars zijn geweest, en dat ze dat ook zullen blijven. De ups en de downs die elkaar opvolgen, zoals de zon en de maan. Of dat sollicitanten steeds in dezelfde valkuilen trappen en bedrijven door de jaren heen maar blijven vasthouden aan altijd dezelfde vooroordelen.
Machines veranderen, auto’s worden steeds slimmer, software krijgt voortdurend updates. Maar mensen blijven mensen (en lijken zo verdomd weinig te leren).
Met dank aan Joep van den Nieuwenhuyzen.
Ton Westphal + No Nonsense ++ 