IN MEMORIAM

De tijd vliegt. Zeker als je plezier hebt, zo luidt het gezegde. Nu is een overlijdensbericht in de krant natuurlijk nooit iets plezierigs. En zeker niet als het twee ongeveer dezelfde zijn, maar geplaatst door verschillende families, in dit geval vrouwen.

Ik moest het even nakijken. Maar de blog FLORINE JULIE AMÉLIE dateert alweer van 4 september 2011. Ik raad aan deze nog een keertje te lezen, want er staat nogal wat in. Niet alleen over die voornamen, van nieuwgeborenen en hun papa’s en mama’s die ik op die mooie zondagmiddag allemaal bij mij in de tuin op bezoek heb gekregen. Samen hebben we toen een lekker croissantje en een kopje koffie genuttigd. Op hun geluk. Florine Julie Amélie zit nu dus al ergens in groep 4.

De weekendkrant van 19 januari dit jaar laat geen verandering zien. Het zijn nog altijd dezelfde mensen, ook nog steeds sterk geografisch bepaald. Zelfs witte Nederlanders integreren niet. Niet dat ik die pagina’s met familieberichten iedere keer uitspel, geenszins. Maar mijn ogen gaan er, als ze voorbij komen, wel altijd even overheen. Voor de bevestiging, weet u wel. Deze keer gaat het om baby’s als Max Tabe Anthony, zoon van Marnix en Marthe Reijenga-Walvoort, broertje van Fenna en Felix. En Mathies Serge Tijn, zoon van Cathelijne Gorter de Vries en Michel de Kort, broertje van Camilla en Livine. Natuurlijk worden er ook meisjes geboren, zoals dit: Aemilia Dieuwertje Catharina, dochter van Jasper en Diana Spaargaren-van Rappard, en zusje van Zweder en Splinther.

Het gezin profileert zich op de pagina familieberichten van “het NRC”, zoals dat in die kringen wordt genoemd. En niet zelden is er sprake van een zeker exhibitionisme, vandaar ook mijn fascinatie. Nu kunnen er in geboorteadvertenties niet zo snel rekeningen worden vereffend – alhoewel? – , maar dat is natuurlijk heel anders bij overlijdensberichten, op dezelfde pagina. In memoriam, wordt dat daar genoemd. Daar moet je ruimte aan bieden, en het is niet aan mij om daar ook maar iets van te vinden. Al willen ze een hele pagina opvoeren.

Maar een enkele keer valt er iets op. Louis Couperus heeft daar mooi over geschreven: ‘Van oude mensen, de dingen die voorbij gaan’. Maar sommige dingen gaan niet voorbij, die worden zelfs na de dood nog een keer stevig ingepeperd. In de krant, op de pagina met familieberichten. Dan ontvouwt zich een kennelijke Griekse tragedie. Pak nou deze Klaas Jan. Dat was een man die door een wetenschappelijke instelling in dezelfde kolommen ‘een aimabel mens’ wordt genoemd. Ik zie vooralsnog geen reden om daar aan te twijfelen, en zo ver wil ik ook helemaal niet gaan. Maar hij heeft tenminste twee vrouwen gehad, waarvan er zeker één een duidelijk statement wil maken in de vorm van “KJ – een laatste groet”.

In beide advertenties, die netjes onder elkaar zijn geplaatst zodat het niet kan missen, komt een lijstje met kinderen en kennelijke kleinkinderen voorbij. Maar Susana is de moeder van de kinderen van Klaas Jan, en niet Herma. Het is maar dat we het allemaal weten. Ik vraag me af of de kinderen en kleinkinderen voordat die krant op hun ontbijttafel verscheen, er van op de hoogte waren dat ze achter elkaar zouden worden genoemd in niet één, maar twee vergelijkbare rouwadvertenties vanwege hun (groot-)vader. En de ene advertentie vermeldt nog een paar extra namen, waar ze in de tweede uiting van expliciete rouw niets mee te maken willen hebben.

Zou de rekening nu zijn vereffend, of zijn er na het overlijden van Klaas Jan op deze manier juist nieuwe geschreven? Wat er ook gebeurt, Klaas Jan kan het niet meer oplossen. Dit is een vrouwending geworden.

Mijn punt, zo vraagt u zich misschien af? Gebruik de dood van een zonder twijfel innig geliefde partner, vader en opa, iemand die nota bene ook nog ‘betrokken, hartelijk, slim en wars van opsmuk’ wordt genoemd, niet om dingen zogenaamd te verhelderen, cq je piketpaaltjes te slaan. Houd het zeker in de openbaarheid klein en bij jezelf. Uit respect voor de overledene, die bij leven ook niet zat te wachten op schijnheilige lof- en liefdesbetuigingen. Doe het niet voor de bühne, maar doe het voor en met elkaar.