Ierland komt er weer heel bekaaid van af. Ik schrijf dat hier, in Nederland. Er zijn daar dit weekeinde landverschuivende (letterlijk) verkiezingen gehouden, met Sinn Féin als grote winnaar. Maar als je het nieuws een beetje volgt, dan krijgt de Ierse politiek maar heel weinig aandacht. Terwijl het voor Europa van megabelang is. Het Verenigd Koninkrijk staat aan de vooravond van de Grote Afbrokkeling. Engeland en, vooruit, Wales zullen overblijven. Een rompnatie. En als correspondent Tim de Wit overkomt uit Londen (…) om in de studio van Nieuwsuur uit te leggen hoe of het toch zit, daar in dat verre Ierland, dan vertelt hij hooguit het halve verhaal.
Sinn Féin wordt hier nog altijd niet neergezet, maar werkelijk weggezet als de politieke tak van een stelletje terroristen. Alsof we Jesse Klaver, die met GroenLinks is voortgekomen uit de CPN, voortdurend nadragen dat hij een oude communist is. Maar het is wel gemakkelijk, want alle verhoudingen op het Ierse eiland liggen ingewikkeld. Politiek, maatschappelijk, religieus, economisch, sociaal en cultureel. Dus draaien erg veel mensen de bekende rondjes, inclusief De Wit.
De keuze voor Sinn Féin is vooral ingegeven door het begrip ‘Eén eiland, één staat’. Dáár is bijna iedereen voor. De uitzondering is een sterk krimpende en streng gereformeerde bejaardenbeweging in agrarisch Noord-Ierland, onder leiding van de DUP van Arlene Foster (hier vaker besproken). Dat is de vrouw, die bijna in haar eentje de Brexit-onderhandelingen heeft opgeblazen, en in ieder geval met een paar jaar heeft vertraagd. ‘Eén dame, één chaos.’ Maar dat is gelukkig opgelost dankzij de grote overwinning van Boris, die goed heeft geluisterd.
Noord-Ierland is gezien. Want bij de volgende lokale verkiezingen zal Sinn Féin (SF) ook daar de grootste worden. En dan is het spel helemaal op de wagen. At last: één eiland, één natie. En ook één volk.
Natuurlijk zijn er problemen in de Ierse republiek. Torenhoge huizenprijzen en een falende gezondheidszorg zijn de grootste, maar ook de almaar dieper wordende kloof, maar waar is dat wereldwijd niet het geval, tussen de haves en have-nots. Maar die rechtvaardigen niet het grote relatieve verlies van de twee bekende partijen, die al sinds de onafhankelijkheid met elkaar de dienst uitmaken. Maar nu komt het. Met name de club van de overigens uitstekend functionerende, zij het soms irritant ijdele premier Leo Varadkar, Fine Gael (FG), heeft de grote fout gemaakt, zoals overal elders in Europa, om op voorhand te zeggen niet met SF te zullen gaan samenwerken. Zo werkt de democratie anno 2020 binnen de EU (niet).
Het aardige is, bijna volledig gemist in Nederland, dat die andere politieke moloch, Fianna Fáil (FF), dat ook altijd heeft gezegd, maar vandaag is gedraaid. Ze willen toch best wel met SF aan de tafel gaan zitten. En dat is maar goed ook, want anders zou er in Ierland geen regering zijn te vormen die recht doet aan de wens van de kiezer. Maar vooral: anders zou je de meerderheid van de stemmers met één simpel wegwerpgebaar aan de kant hebben geschoven. En dat in het zo vreselijk kwetsbare, Ierse bestel. De leider van FF, Micheál Martin wil gewoon de nieuwe Taoiseach (= premier) worden, maar laat en passant onbewust zien dat hij begrip en respect heeft voor de erfenis van één van de grote Ieren, en ooit zijn voorganger Éamon de Valera.
Dus als die coalitie van SF en FF er komt – waarschijnlijk wel – , dan wordt Ierland, dat kleine EU-lid, als één van de weinige westerse landen toekomstbestendig geregeerd. Met brede steun en een visie, een wil, een plan. Mijn land.
IN MOOTJES HAKKEN
Mijn land? Dat was ooit de VS. Kunnen we het daar nog even over hebben? In november zal Donald Trump zijn tegenstander in de presidentsverkiezingen vierendelen, in mootjes hakken en vergruizen. Dan maakt het niet uit of dat Pete Buttigieg of Bernie Sanders zal zijn. Met andere woorden, al dat gedoe in die voorverkiezingen en – in dit kader van krachtsverschil – zoiets onbenulligs als het hertellen van stemmen in een nietig staatje als Iowa, is allemaal zinloos. Geef je verlies nu maar alvast toe. Of verzin een list.
Dat zou zijn om Mitt Romney te bewegen over te stappen naar de Democratische Partij. Hij is politiek gezien eerder liberaal dan conservatief, als we zijn sociaal Mormoonse achtergrond even wegcijferen. Met een ultrarechtse, reactionaire Republikeinse Partij die blind achter Trump aanloopt, zou Romney misschien wel te verleiden zijn om een switch te maken. Acht jaar geleden heeft hij nota bene Barack Obama bij diens herverkiezing de nodige zweetdruppels bezorgd. De eerste televisiedebatten kon meestercommunicator Obama niet winnen van Romney. En een paar dagen geleden heeft diezelfde Romney het aangedurfd om als enige ooit in de hele geschiedenis van de Verenigde Staten, zijn zittende president aan te vallen, en te pleiten voor impeachment. Impeachment is van de baan, maar met Romney als kandidaat gaat die herverkiezing er niet komen. Die vent heeft ballen.
Ik zou zeggen: Go For It.
Ton Westphal + No Nonsense ++ 