Dit weekeinde lees ik dat onze nationale held Maarten van der Weijden niet minder dan EUR 6.125.967,25 bij elkaar heeft gezwommen voor onderzoek naar de genezing van kanker. Dat zijn donaties van mensen als u en ik, van bedrijven en sponsors. Iedereen die vindt dat “meer geld naar kanker” een goed doel is, draagt zo een steentje bij. En dat kan dus oplopen tot een bedrag dat de opbrengst van “Open Het Dorp” benadert.
Tot zover het goede nieuws. Maarten, bedankt!
Maar ik mis nog een heleboel. Maarten had meer verdiend voor zijn prestatie. Niet uit sportieve overwegingen, maar maatschappelijk, politiek en sociaal. Ik heb een weekje, zij het tevergeefs zitten wachten op een ruimhartige geste van onze nationale overheid, dus de regering. Die wacht natuurlijk de gong af, en komt dan met een verdubbeling van de opbrengst. Dacht ik. Hup, EUR 6.125.967,25 erbij. Dat schiet lekker op als je zo’n gevaarlijke en voor iedereen vreselijke en bedreigende ziekte, die zich op zoveel manieren kan manifesteren, verder wilt bestrijden. Medisch onderzoek kost een fortuin, dus iedere euro is welkom. En, het kabinet kan wel wat steun gebruiken. Wie vertrouwt de regering nog van harte? Ga gerust eens in Groningen luisteren. Laat ik het daar maar even op houden…
Maar niet alleen Rutte cs schittert in de Friese binnenwateren door afwezigheid. Ook het koningshuis laat zich kennen. We moeten allemaal geloven dat Willem-Alexander zelf ooit de Elfstedentocht op eigen kracht heeft uitgereden. Nu wordt dat zwemmend gedaan, een nog grotere prestatie. Watermanagement, eigen verleden, puur-Hollands erfgoed en traditie – hier komen een aantal dingen bij elkaar. Toch?
EEN VERBOUWINKJE EN MEER
De verbouwing van Huis ten Bosch heeft meer dan 60 miljoen gekost. Een factor 10 van wat Maarten bij elkaar heeft gezwommen. Maar dat is belastinggeld, natuurlijk. Dan zijn er nog de miljoenenopbrengsten uit de doorlopende veilingen van kunst door de Oranjes en wat daar is aangetrouwd. Zo liet prins Bernhard in 1988, dat was twee jaar nadat zijn kleinzoon net als Maarten op, respectievelijk in de Bonkevaart was gefinisht, bijvoorbeeld twee schilderijen uit het bezit van de koning veilen. Dat is dus nationaal erfgoed. De man schonk, aldus de NRC, de opbrengst evenwel niet aan het Wereld Natuurfonds, zoals vermeld in de veilingcatalogus, maar stak het in zijn eigen, toch al diepe zakken. Het betrof een slordige EUR 700.000,-.
Zeven ton had voor mij niet gehoeven. Maar – pakweg – een koninklijke bijdrage voor zo’n goed doel van 5% had niet misstaan, vind ik. Dus naar boven afgerond, sympathieke geste, wordt de bijdrage van “onze” koninklijke familie EUR 350.000,-. Dat is – hoe pikant – precies de helft van wat opa Bernhard destijds achterover heeft gedrukt. Niet dat dat alles weer goedmaakt, maar het ware een mooi gebaar geweest. Nieuwe tijden, nieuwe hoop. Ook voor kankerpatiënten.
En als we het dan toch over aangetrouwde oranjes hebben, dan kan Máxima er ook wel wat van. Die ging een paar dagen geleden zomaar een gezellig onderonsje aan met de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman, volgens de communis opinio glashard de moordenaar van journalist Jamal Khashoggi. Oftewel: zo verkeert de royalty.
Wat dit te maken heeft met de zwemtocht van Maarten? Je zou die prestatie kunnen aangrijpen uit marketingoverwegingen. Als dat goede doel je kennelijk toch geen bal interesseert, doe er dan iets slims mee. Steel de harten van de mensen, laat tenminste iets zien van empathie. Je wilt iets terugdoen voor ‘het volk’ en je onderdanen. Vreselijk woord, trouwens. Onderdanen. Je verwacht eigenlijk een voorbeeldfunctie; van Bernhard, van Willem-Alexander en van Máxima. Dat zijn de rolmodellen bij uitstek. Waarom hou je in een democratie anders zo’n koningshuis in stand?
En voor het ongewilde Haagse kabinet, dat op geen enkele meerderheid kan vertrouwen, was dit ook een kans voor open doel geweest. Van koninklijk gedrag tot een excellente bijdrage. Draagvlak creëren, de gunfactor. Steun en sympathie. Begrip en goede wil. Nee, ze zijn zo slecht toch niet. Er zit toch nog wat goeds in. Ze zijn ook “van ons”, net als Maarten.
Maar niets van dat alles. Ik herhaal hier nog maar een keer de woorden van – inmiddels – de contemporaine filosoof Louis van Gaal: “Ben ik nou zo slim, of zijn jullie zo dom?”. Maar dom is het niet, was dat maar waar. Nee, het is eerder arrogantie en dedain.
Ton Westphal + No Nonsense ++ 