“DE WERELD IS VERROT, JIMMY”

Eigenlijk ben ik wel verbaasd. In dit geval over mijzelf. Ben niet zo’n televisiekijker. Het internationale voetbal, met name de Champions League, daar plande ik mijn dag- en avondindeling op. En goede speelfilms, daar zit ik graag altijd voor klaar. Daarnaast natuurlijk de betere documentaires van 2Doc en Het Uur van de Wolf (past uitstekend in mijn ritme). Tot besluit, als de gasten in de studio het toelaten (ik check dat op voorhand), Nieuwsuur en Buitenhof. That’s it.

In dat rijtje staan dus geen series. Heb inderdaad ook geen Netflix. Moet ik niks van hebben, de verplichting om iedere uitzending te volgen. Met altijd hetzelfde. Je kent de settings, de personen, de lijn en dus ook de afloop van het verhaal. The usual suspects, in dit geval letterlijk. Maar toen viel ik per ongeluk in de eerste aflevering van een nieuwe serie van Shetland. Had ik nog nooit van gehoord. Het is een paar weken geleden, en ik heb het een kans gegeven. Bij de start aanwezig, eens kijken wat dit is.

En ik werd positief verrast. Topacteurs, met name Douglas Henshall in de hoofdrol van inspecteur Jimmy Perez. “De wereld is verrot, Jimmy, en jij kunt hem niet fixen.” Kijk, dat begint al op de film noir te lijken. Dat smaakt naar meer. En ondertussen kon ik de vijf volgende afleveringen (bijna) niet afwachten. Nu begrijp ik ook hoe NPO Plus zijn geld maakt, want velen zullen zich niet kunnen beheersen en willen meer, meer, meer. Ik vond de avonden daarna een klein feestje. Geen voetbal, maar een serie. Wie had dat kunnen denken?

Daarom kijk ik zo meteen ook naar The Bay, ook zo’n serie op NPO 2. Ook weer zes afleveringen. Mooi overzichtelijk, want je begint op maandag en de ontknoping vindt dus plaats op zaterdag, van oudsher voor Henk en Ingrid de beste – en voor mij de slechtste – televisieavond. Deze uitzondering bevestigt de regel.

Bij The Bay verloopt het verhaal tot nog toe redelijk wat je ervan verwacht, maar ik ben vooral gefascineerd door de rake typering van het milieu waarin dit zich afspeelt. Ben een beetje bekend met “Engeland” en de Britten, en dit klopt. Ze hebben er ook de goede acteurs voor opgesteld, met de exacte gebaren, de blikken in hun ogen, de zo typerende kleding en sneakers, de interactie in die gezinnen. En natuurlijk die rijtjeshuizen. Het behang: klopt. De keukenkastjes zijn wat ze altijd zijn, in de (sub-)middenklasse van Engeland. De rotzooi op het aanrecht en de apparaten die er op staan. Het klopt nog steeds allemaal. De inrichting van de woonkamer, met een vette grote bank en een paar foute fauteuils rond de evengoed typerende salontafel. Spot-on. Net als de decoratie, die je precies zoals in real life eigenlijk amper decoratie mag noemen. Want het is in alle opzichten smakeloos en ‘camp’.

NET MENSEN

Maar dat zijn nog maar de spulletjes. Als we naar de personen in het verhaal kijken, dan klopt ook alles. Verbaas je (niet) over de uiteengevallen gezinnen, en wat dat betekent voor de kinderen. Druk bezette politiemensen, in The Bay is dat vooral Morven Christie in haar rol van rechercheur Lisa Armstrong, die aan de ene kant moorden moeten oplossen, maar anderzijds het zicht op hun eigen gezin en relatie(s) volledig kwijtraken. Geen tijd. Altijd maar die telefoon. Steeds komt er weer iets tussendoor. Ondertussen neukt ze met wat in eerste instantie één van de hoofdverdachten blijkt te zijn. Dat is dus de stiefvader van een tweeling, waarvan er tot vanavond al eentje dood is teruggevonden. Immers, ook een rechercheur van politie wil weleens wat, in haar strakke shirtje. Het is zo gênant, dat ze de videobeelden van zichzelf met de verdachte in het onderzoek hoogstpersoonlijk wist. Net mensen, net het volle leven.

Haar beide kinderen missen een vader, plus enig voorbeeldgedrag van hun moeder. Dus doet haar puberende dochter haar lichaam in de aanbieding voor aandacht, net als haar moeder die er nooit is. En haar zoon wordt zo graag geprezen, dat hij zich voor criminele karretjes laat spannen. Want hij wil natuurlijk ook worden gezien. Letterlijk, want hij filmt zijn foute daden om ze online te kunnen delen. Herkenbaar?

De moeder van Lisa Armstrong probeert in dat gebroken gezin te redden wat er te redden valt. Zij is nog wel opgevoed met zoiets als normen en waarden, maar het is dweilen met de kraan open. Dan probeert ze liever het geluk terug te vinden met haar nieuwe vriend, en drinken ze samen gezellig op de bank een glas rode wijn bij de televisie. Verdomd, het is alsof je zo die straat in een Engelse kustplaats inloopt en her en der eens ‘achter de voordeur’ gaat kijken en luisteren.

De westerse samenleving in de 21^ste eeuw. Hoe gaan we om met werk en relaties? Hoe belangrijk zijn de kinderen die je krijgt? Wat betekent opvoeding? Gaan ze nog wel naar school, en wat gebeurt daar allemaal? Krijgen ze eten? Hou je ook maar iets van elkaar in de gaten, mag je daar trouwens nog wel wat van vinden, of gaan het werk en “vrienden”, de eigen bevrediging van behoeften, altijd vóór?

Ik vind het in feite adembenemend, deze avond om 22.40 uur. Een serie die zoveel meer is dan een whodunnit.