Waar waren we ook alweer gebleven? Laatste stop Srebrenica, naar voren geschoven vanwege de uitzending door HUMAN VPRO van het veelzeggende “Dutchbat: Het ‘Echte’ Verhaal”. Dat was zondag 27 november. En het is ook het echte verhaal. Maar als je zelf destijds niet betrokken bent geweest, dan moet je eerst maar eens ‘op locatie’ gaan kijken, luisteren en lezen voordat je je een oordeel aanmeet. De Nederlanders die er daarentegen wél bij waren, werkten en werken in meerderheid nog altijd mee aan een al dan niet afgedwongen, algemene ‘cover up’. Het is buitengewoon ernstig, maar ook erg verdrietig.
In die documentaire zien en horen we bijvoorbeeld Monique Bergman, die er als 19-jarige soldaat bij was. Met een geweer dat bij wijze van spreken groter was dan zijzelf. Zij komt ook voor in de hier vorige week aangehaalde film ‘Quo Vadis, Aida?’, waar ze recht in haar gezicht wordt uitgelachen door de mannen van Mladić. Zie haar, dat kind! Ze heeft inmiddels haar heil gezocht in een ander land, Oostenrijk, waar ze hoopt haar posttraumatische stressstoornis te kunnen verwerken.
Maar “we” willen het niet weten. We schuiven het weg, van ons af. Het is ook al zo lang geleden. Je kunt daar toch niet over oordelen. Het waren andere tijden. Dat culmineert in een uitzending die bij wijze van spreken niet is gezien. De eerste 25 plaatsen qua gemiddeld aantal kijkers die zondag, en de dagen erna voor ‘uitgesteld kijken’, worden allemaal ingenomen door andere programma’s. Vaak flut. Lachen, gieren, brullen en natuurlijk ook het voetbal. Who cares? Op de 25ste en dus de laatste plaats staat ‘Shownieuws’, met 380.000 kijkers. Het interesseert de grote massa, allemaal kuddedieren, geen ene moer. Maar we zijn anderzijds toch zó politieke correct, we denken en doen inclusief, we zijn van vegetariër doorgeschoten naar veganistisch en niet meer alleen de elite scheidt haar afval inmiddels beter dan Van Gansewinkel dat ooit zou kunnen doen. En als Orkun Kökçü om goede redenen een dag geen regenboogband om zijn arm wil doen, dan is datzelfde Nederland te klein. De ondertitel van deze site luidt Leer van de geschiedenis, ook al speelt het vandaag. Die houd ik in ere, want ja, I care.
Terug naar Srebrenica. Waar ik buiten, op die grote compound, stil werd van met name twee grote informatieborden. Het eerste was daar neergezet met hulp van de Turkse overheid, grote vlag van het land erbij. ‘Met financiële steun van Turkije worden een aantal hallen vergaand gemoderniseerd en verbouwd tot een museum dat toekomstbestendig zal zijn. Voorzien van alle denkbare elektronische hulpmiddelen, opdat we verslag kunnen blijven doen van wat hier is gebeurd, voor een zo breed mogelijk en internationaal publiek.’
Moslims onder elkaar, zou je kunnen denken. Maar ik dacht aan de gemiste kans voor Nederland. En toen ik al de weg naar mijn auto was ingeslagen, door het hek, ben ik toch maar weer teruggekeerd omdat nog een laatste bord, helemaal aan de zijkant van het terrein mijn aandacht had getrokken.
Ik vond het ijzingwekkend. Die grote mond, altijd en overal vooral ook luidkeels uitdragen en laten zien dat je toch zo je best doet (zie ook hierboven). Het spreekwoordelijke, maar ook bij voortduring opgeheven vingertje. Nederland gidsland. Rutte met zijn Dutchbat-toespraak afgelopen zomer en de sorry-bonus van EUR 5.000,-, maar ondertussen weigert hij iedere medewerking om tot opheldering te komen inzake een massagraf, op het terrein waarvoor Nederland verantwoordelijk was. (Waar is dat teiltje gebleven?)
Dan komen we bij de foto die bij dit stukje hoort. Het is maar een hondje.
Heel erg toe aan koffie. Even niks. Een broodje, een reep ontbijtkoek. Hoe Nederlands wil je het hebben, daar langs de weg tussen enerzijds die compound met aan aan de andere kant een massakerkhof voor door Serven in koelen bloede vermoorde moslims. Ook wat brokjes voor Oscar, natuurlijk. Toen ik daarvoor de achterklep opende, zag ik een hondje zitten. Moederziel alleen, op een meter of twee van mijn auto. In alle rust, kopje scheef. Vragend. Brokjes? Ik weet, je moet er niet aan gaan beginnen, maar toch deed ik het. Mijn laatste dag, bijna onderweg naar huis. Ik gaf hem er een paar, niet teveel, want dat zou zeker niet goed zijn. En ging aan de koffie. Toen ik een half uurtje of zo daarna de auto startte, stapte ik toch maar even uit om te kijken waar dat beestje was gebleven. Hij stond toch niet meer vlak achter mijn wielen? Dus ik liep om de auto heen, of ik hem nog ergens kon vinden. En ja hoor, hij liep een stukje verderop, midden op de weg, terug naar de min of meer bewoonde maar tegelijk ook zo beschadigde wereld van Srebrenica. Ook honden horen daar niet. We zagen elkaar nog even, hij stopte en keek hoopvol om. Naar mij en het busje. Zou het dan toch? Ik wist dat die hond smeekte om met ons mee te gaan.
Hij zal begrepen hebben dat onze wegen zich scheidden, want toen ik terugging naar Oscar liep hij verder. Ik zal ook dat beeld nooit vergeten.
Ton Westphal + No Nonsense ++ 
Een reactie op “NOOIT VERGETEN”