Zo heet de buitengewoon interessante televisieserie van Jeroen Smit, op de zondagavond even na negenen te zien op Nederland 2. Op de site van uitzending gemist kunt u op uw gemak een en ander terugzien en vooral: terugluisteren. Wat een gemak, dat internet. Alhoewel sommigen, bijvoorbeeld na de onthullingen via WikiLeaks, daar wel weer heel anders over zullen denken. Inderdaad: het gaat om inzicht, analyse en interpretatie.
In “Leiders gezocht” hoor ik de beste managers, de grootste goeroes en de slimste trainer/coaches uitleggen hoe het zit met de leiders die we in de 21ste eeuw nodig hebben. Wat ze waarom moeten kunnen. Wat “we” met z’n allen moeten doen om succesvol te zijn. Hoe we het beste dingen kunnen aanpakken. Hoe we onze problemen kunnen oplossen.
Jeroen Smit heeft het goed voor elkaar. Hij interviewt fenomenen als Kishore Mahbubani en Henry Mintzberg. Komt over de vloer bij Sherron Watkins, de vrouw die Enron heeft opgeblazen, en overlegt met Manfred Kets de Vries. Om er maar een paar bij naam te noemen. Dat zijn toch niet de eersten de besten. Smit reist letterlijk de hele wereld over. Van Washington DC en New York City, via Singapore en Reykjavik tot en met de conferentiekamer waar de Raad van Bestuur van ING bij elkaar komt in Amsterdam.
Dan zit ik te kijken en vooral te luisteren. Ik roep enthousiast ja, ja, ja, want die dames en die heren zeggen allemaal de goede dingen. Het klopt, en het staat ook allemaal in de boeken die ze hebben geschreven. Vaak bestsellers. Eén quote? “MBA is training the wrong people in the wrong ways with the wrong consequences.” Henry Mintzberg. In dezelfde uitzending acteert Ben Tiggelaar, die een slordige 1.000 Euro per dag per cursist krijgt voor zijn training “MBA in één dag”. Die loopt al jaren, dus volle zalen.
Smit geeft geen oplossingen, maar zet aan tot denken. Hij onderzoekt wat “de kenners” vinden en waarom. Dan kunt u daar als kijker wat mee.
De ellende is alleen dat zo weinig mensen zo weinig met al die kennis doen. Ze nemen het tot zich, op z’n best, maar gaan vervolgens over tot de orde van de dag. Fouten blijven fouten, keer op keer. De grootste LinkedIn-goeroe van de wereld, de Belg Jan Vermeiren, schrijft, blogt en vertelt dat je nooit, maar dan ook nooit, iemand een uitnodiging moet sturen via het standaard tekstje “I’d like to add you to my professional network on LinkedIn”. En hij legt ook nog uit waarom. Toch ontvang ik dagelijks op z’n minst één keer dat ene kutzinnetje. Zo zijn er ook zoveel sollicitatie- en re-integratiecursussen, sollicitatietrainingen en -boeken. Toch snapt bijna niemand hoe het werkt, het sollicitatieproces. Bij Jeroen Smit gaat het over grotere dilemma’s, zoals de wereldwijde financiële crisis. Toch heeft het één met het ander te maken. Zelfs ontluisterend veel.
Zojuist stuurde mijn buurman in Ierland mij een link naar een bestandje van 2 ½ minuut op You Tube. Hij schreef er kort bij, dat deze man nou eens precies zei wat er allemaal mis was met de financiën in zijn republiek. Ik heb 2 ½ minuut niet veel meer gehoord dan dat die fucking bankiers hun zakken lopen te vullen, dat er geen fucking toezicht is, dat ze allemaal hebben zitten slapen en dat die fucking regering er ook geen fuck van begrijpt. Zo heb je snel 2 ½ minuut volgeluld. Met mijn buurman daar is niets mis. Een hardwerkende, betrouwbare familyman. En onder het bestandje op You Tube stonden vele aanbevelingen. Thumbs up. Want hier werd nu eens even flink de waarheid verteld!
Dan heb je net naar “Leiders gezocht” van Jeroen Smit zitten kijken. Dat gaat over achtergronden van mensen, managers en leiders, de verschillen, de waarde van opleiding en training, de diversiteit van culturen en achtergronden. Macht. De kracht van ervaring, vuile handen van het werken in de modder, attitude, familie en religie. Leiderschap, controle over jezelf, rolmodellen. Leren van je fouten, leren van anderen, de lessen uit het verleden. Dingen iedere dag beter (willen) doen, doelen stellen, waarde creëren en waarde behouden. Flexibiliteit en spontaniteit, ruimte voor creativiteit, in plaats van een uitsluitende focus op $$ en €€.
Maar hoe weerbarstig is de dagelijkse realiteit. Deze ochtend staan we weer allemaal in de file, en morgen weer. Vorige week ook al, toen beleefden we zelfs het meeste fileleed uit de vaderlandse geschiedenis. Terwijl steeds meer mensen een snelle internetverbinding hebben en alle moderne hard- en software die daarbij hoort. En als ik straks de mail ophaal, dan zit daar sowieso weer een goedbedoelde uitnodiging bij: “I’d like to add you to my professional network on LinkedIn”. De eerste sollicitatie die ik openmaak begint met “Geachte heer/mevrouw” en de opdrachtgever die ik bel over mijn kandidatenpresentatie, zegt dat de kandidaat te oud is en dat hij op zoek is naar een jonge schoolverlater met ervaring. In de eerste personeelsadvertentie die ik deze week weer zal lezen staat, dat het gaat om een jong en dynamisch bedrijf dat zeer succesvol is en op zoek is naar iemand die de uitdaging aandurft.
Inzicht, analyse en interpretatie. Wie leert (wie) wat en waarom? Wat doen de mensen, nee: wat doet ú ermee? Maakt ú in 2011 het verschil? Gaat u het in het nieuwe jaar nu eindelijk eens anders aanpakken? Of blijft u filerijden, dom solliciteren, meeschreeuwen met al die anderen, al uw “vrienden”, op Twitter, via Facebook en Hyves, per email, telefoon en blackberry. Zo weinig mogelijk face to face. Kopieergedrag. Voegt dat iets toe? Is dat waar het om gaat? Is dat de oplossing?
U zou beter moeten weten. En u kúnt ook beter weten.
Ton Westphal + No Nonsense ++ 