Het heeft lang geduurd. Buitenhof, het traditionele televisieprogramma op de (althans voor mij) vroege zondag, vond ik helemaal niet meer zo interessant. Ik ergerde me aan presentator Marcia Luyten, die gelijkhebberige vrouw die zo te koop liep met haar kennis van, ja, waarvan niet eigenlijk? Dat moet je niet hebben in een interview met belangwekkende intellectuelen. Maar Luyten is al langer weg bij Buitenhof. Ik had het nog niet opgemerkt. Diana Matroos, was ik ook niet van onder de indruk. Ook weg trouwens. Maar vooral de gasten vond ik de laatste maanden minder de moeite waard. Vaak Nederlandse politici, die soms dan ook nog eens tegenover elkaar aan tafel zaten. Nou, dan weet je het wel. Dan wordt het meer een natuurprogramma: vliegen afvangen.
Maar toen ik gisteren tegen twaalven op Teletekst las wie de gasten waren, en dat Jort Kelder de presentator was, heb ik toch maar weer eens ingeschakeld. En ik heb met meer dan gewone belangstelling naar iedereen geluisterd. De wisselwerking tussen gast en interviewer. De onderwerpen die dan ter sprake komen. De luistervaardigheden van Kelder.
Reden genoeg om “Dundee” (lees vorige week) even op te schuiven. Dat loopt niet weg. Kelder wel, zo leerde ik. Het was potverdorie zijn laatste Buitenhof. Omdat hij geen rokje draagt, maar bretels. Geeft me meteen een aanleiding om iets over het vrouwenscrotum te melden. Luyten en Matroos zijn om verschillende redenen afgevoerd. Zo kon het gebeuren dat er helemaal geen vrouw meer in het presentatieteam zat! Erg! Schande! Schaamte! En dat voor een programma dat intellectueel Nederland bedient!
Juist dat laatste pleit voor professionele topkwaliteit, en niet voor sekse. In godsnaam, laat niveau en performance altijd doorslaggevend zijn. En niet mannetje/vrouwtje, dankjewel-benoemingen, politieke correctheid en triviale rekensommen. Voor mijn part is het hele team vrouw. Als ik iedere week live inschakel omdat ik het programma echt niet wil missen, dan maakt me dat natuurlijk niets uit. Het is dus grote onzin. Je moet worden benoemd, aangesteld of ingehuurd omdat je de beste bent op dat moment, voor die job. Dan maken bretels of rokje niet meer uit, en ook niet de leeftijd. Presteren, meneer of mevrouw, daar gaat het om. En niet om de juiste verdeling in een percentage. Want dat is de zoveelste hype, die godbetert nog wordt vastgelegd in een wet ook. Waar zijn we mee bezig? Het begrip “gelijke geschiktheid” bestaat niet in dit verband, het zijn slechts twee loze woorden.
Terug naar de uitzending van deze zondag. Dan zit ik te kijken en te luisteren naar Albert Jan Kruiter, mede-oprichter van het Instituut voor Publieke Waarden (wat dat dan ook zijn moge; als je op die website kijkt dan valt het vooral op dat deze Albert Jan de enige is die niet met zijn voornaam wordt genoemd, maar dat geheel terzijde). De Kruiters van Nederland zouden niet alleen in Buitenhof moeten zitten, maar vooral ook aan het Binnenhof in Den Haag. Mensen die iets te vertellen hebben, met een eigen, gefundeerde mening. Ter lering en vermaak. Wie? Kruiter dus.
ONVERSCHILLIGHEID EN VERRUWING
Samen met onze Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen (al langer dan vier jaar de opvolger van Alex Brenninkmeijer; ik had het bijna gemist, vooral in tijd), sprak Kruiter over de onbetrouwbare overheid. Menno Snel (D66) zou de gevangenis in moeten. Dat zei hij niet, maar ik wel. Dan weet u meteen waar het over gaat. Kwetsbare burgers die meedogenloos door de overheid worden gekielhaald. Ik zou niet meer over de nationale politiek bloggen, maar nu kom ik even niet onderuit. Brenninkmeijer rapporteerde al in maart 2008 dat de burger bij de overheid ‘vaak kilte, onverschilligheid en verruwing’ ontmoet. ‘Het overgrote deel van de burgers deugt. De sleutel ligt bij de overheid’. Dat is dus van langer dan tien jaar geleden. Say no more.
De uitzending werd afgesloten met Edith Hooge, voorzitter van de Onderwijsraad en hoogleraar Onderwijsbestuur aan Tilburg University. Zij is dus deskundig, als het om leren lezen gaat. Eén op de vier vijftienjarigen (25%) kan niet begrijpend lezen. In Jip en Janneke-taal betekent dat, dat ze technisch gezien wel kunnen lezen, ze zien wat er staat, maar ze begrijpen de woorden, laat staan de zinnen niet. Hoe herkenbaar. Nederland – dat is toch het land waar jongeren zo gelukkig zijn? – bungelt daarmee onderaan de internationale lijstjes. Eén van de vele kloven kwam zo voorbij. Waar zit jij? Is het A of B, is het Zwart of Wit? Links of Rechts? Rijk of Arm? Dom of Slim? Ertussen gaapt dat steeds groter wordende ravijn, op al die terreinen. Wat voor die kinderen geldt, gaat natuurlijk ook op voor hun ouders. Ook zij zijn dan vaak semi ongeletterd. Het is cultureel bepaald, een generatiedingetje. En daarom begrijpen ze de brieven niet die Menno Snel stuurt. En weten ze niet wat ze moeten doen. En luisteren ze naar de verkeerde mensen. En komen ze in de grootste problemen. Maar zoals Brenninkmeijer al constateerde: “Het overgrote deel van de burgers deugt”. Dat is mijn positieve afsluiter, naar iedereen.
PS Sorry, ik kan het niet laten. Oordeel dan niet altijd zo snel. Geldt ook voor iedereen.
Ton Westphal + No Nonsense ++ 