ASML en VDL. Ik zou er nog even op terugkomen, deze maand. Juichende berichten, omdat Intel zwaar investeert in ASML en vanwege een Nederlandse productielocatie die open kan blijven, omdat Van der Leegte als reddende engel optreedt. Het gaat hier natuurlijk om het klassieke zorgenkind NedCar.
Begrijpelijk, die jubel. Of toch niet? Er zitten werelden achter, en vooral in en rond Veldhoven zal de impact enorm zijn. En niet altijd – ik vrees zelfs vooral niet – in positieve zin. Waar wilt u dat ik begin? NedCar in Born, vooruit. Vijftienhonderd werknemers, die van de ene op de andere dag worden overgenomen. Terwijl de fabriek pas maanden later weer kan gaan draaien op de Mini’s van BMW. Goeie zet, en dat meen ik oprecht. Maar denk even na wat dit zegt. Onmiddellijk vijftienhonderd arbeidskrachten erbij. Op andere adressen worden, terwijl u dit leest, op het scherpst van de juridische snede procedures gevoerd, om één, twee of drie werknemers te kunnen ontslaan. Omdat de baas ze niet meer kan betalen. Omdat ze overbodig zijn.
Die ene zal dan wel een account manager zijn, de ander een logistiek medewerker en #3 een marketeer. Hoeveel wilt u er hebben? Daar zijn veelvouden van die 1.500 van op de markt. Maar binnen “de metaal”, cq “de machinebouw” is niemand te vinden. Al jarenlang niet. Helpt geen crisis aan. Die mensen zijn gewoon op, niet beschikbaar, met pensioen of uitgestorven. Dus om in één klap je personeelsbestand met een range van gekwalificeerde productiemedewerkers, “metaalmensen”, werkvoorbereiders en vergelijkbaar op die wijze uit te kunnen breiden, verdient alle lof. Dat is ondernemerschap. Maar nogmaals: analyseer waarom dat zo gebeurt. Zouden de beleidsmakers in Nederland er iets van leren? Er (ook) even over nadenken? Ik vrees het ergste. Technische productie in Nederland wordt langzaam maar zeker onmogelijk. Het spijt me. Maar in ieder geval kan VDL nu weer even vooruit.
Zo komen we vanzelf op ASML. Dus van een zorgenkind in Born naar een paradepaard (en zo meteen een olifant) in Veldhoven. Zie je wel, we kunnen wél produceren! Maar in het licht van die enorme tekorten aan technisch personeel, niet alleen in de werktuigbouw maar ook in de elektrotechniek en binnen de brede wereld van de elektronica en datacommunicatie, hoef je hier niet zo vrolijk van te worden. Er zal een enorme aanzuigende werking van ASML uit gaan, op al die terreinen. Bovendien is deze gigant, op meerdere fronten, ook nog een sexy werkgever.
Je zal dus maar een paar honderd meter verderop je bedrijfje hebben, met misschien enkele tientallen medewerkers. Het wemelt in Zuidoost-Brabant van dat soort “toeleveranciers”. Assemblagebedrijven, machinefabrieken, apparatenbouwers. Hou houd je je medewerkers vast en vooral: hoe kom je aan nieuwe mensen als er per ongeluk iemand nodig is? Er waren en er zijn al geen mensen, het wordt steeds erger, en nu gaat een olifant als ASML ook nog op zoek naar zo’n slordige 1.000+ nieuwe medewerkers. De wankele porseleinkast die “regionale arbeidsmarkt” heet , telt dan alleen maar nóg meer scherven.
Er komen landelijke verkiezingen aan. Wie gaat het hier over hebben?? En dan bedoel ik opleidingsbeleid, gestuurde carrièreplanning, het faciliteren van gerichte studiemogelijkheden, grootschalige her- en bijscholingscampagnes, kennis-eisen aan immigratie… Kortom: employability.
Onderstaand een filmpje dat ik op youtube heb gevonden. Ton Westphal of No Nonsense Consultancy heeft geen enkele binding met de spreker, dan wel de organisatie daarachter. Maar deze meneer zegt wel precies wat ik (ook) bedoel. Vandaar.
Ton Westphal + No Nonsense ++ 